Sivas’ın Divriği ilçesinde yaklaşık 8 asır önce Mengücekoğulları beyliği tarafından inşa edilen Anadolu’nun ilk Türk kalesinin bilinen en korunaklı kale olduğu, hiç fetih edilemediği biliniyor.
Sivas’ın Divriği ilçesinde bulunan Divriği kalesi, Anadolu’da ki ilk Türk kalesi olma özelliğinin yanında Dünya’nın en korunaklı kalesi olmasıyla dikkat çekiyor. Tarih boyunca hiç fetih edilemediği belirtilen kaleye günümüzde de girebilmek için sonradan kale surunda açılan bir oyuk kullanılıyor. 1100’lü yıllarda Mengücekoğulları beyliği döneminde inşa edildiği bilinen kalenin iç kale kısmı halen ayakta dururken dış kalenin sadece bir bölümü ayakta kalmayı başarabildi. Kale aslanlı burçlarıyla da sanat tarihçilerinin ilgisini çekiyor.
Anadolu’da ki ilk Türk kalesi
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Türk Ve İslam Sanatları Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Ebru Bilget Fataha, Divriği kalesinin Anadolu’nun fethinde sonra inşa edilen ilk kalelerden birisi olduğunu belirtip, “Divriği kalesi Anadolu’nun fethinden sonra inşa edilen ilk kalelerden bir tanesidir. Mengücekoğulları beyliği tarafından inşa ettirilmiştir. Kalenin düzensiz bir plan aşaması olduğunu bilmekteyiz. Güney-Kuzey yönü uzunluğu 400 Metre, Doğu-Batı yönü genişliğinin ise yaklaşık 200 metre olduğunu bilmekteyiz. Sur uzunluğu ise yaklaşık 1 km’ye denk düşmektedir. Kalede farklı şekillerde poligonal, kare, dairesel ve yarım daire şeklinde burçlar olduğu bilinmektedir. Burçlardan en önemlisi Aslanlı Burç olarak bilinen burçtur. Burç 10 metre üzerine, 8 metre yükseklikte yapılmıştır. Burcun Aslanlı Burç olarak zikredilmesinin sebebi, kalede 2 tane aslanlı figür olmasıdır. Aslanlar arka ayaklarının üzerine oturmuş, kuyrukları sırtlarına doğru geliyor. Kaleye koruyucu olarak eklenmişlerdir” dedi.
8 asırlık savunma üssü
Dr. Öğr. Üyesi Ebru Bilget Fataha, kalenin fiziksel özellikleriyle adeta bir savunma üssü olduğunu ifade edip, “Kalenin malzemesi bazalt, antrasit taşı ve yer yer kesme taşlardan oluşur. Kale Çaltı Nehri’ne bakan yamaçta duruyor. Divriği Kalesi, doğal coğrafi konumu itibarıyla güvenlik açısından son derece önemli bir kale olma özelliği taşıyor. Baktığımızda yüksekliği, konumu, her yönünün yamaçlarla çevrili olması kaleyi güvenlik anlamında savunma üssü haline getiriyor. Dönemin Mengücekoğulları için hem siyasi bir merkez hem de askeri bir üs olarak Divriği kalesinin önemi büyüktür. Kalenin rivayetlerinde Çaltı Nehri’ne inen bir geçit olduğu söylenmektedir. Yapılacak olan kazılardan sonra böyle bir geçidin çıkması muhtemeldir. Divriği kalesindeki mazgallar dışarı doğru küçük, içeri doğru genişleyen pencere biçimindedir. Okçular için bu yöntem çok iyi bir korunma sağlar. Okçular için hazırlanmış, mazgal pencere düzenlemesi olduğunu bilmekteyiz. İç ve dış bölgede bir takım geçitler olduğunu bilmekteyiz. Bu geçitler savunma amaçlı oluşturulmuş olup, düşman askerlerini şaşırtmak amacıyla yapılmıştır. Divriği Kalesi’nin içinde yer alan sarnıçlar, savunma sırasında halkın su ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılmıştır” şeklinde konuştu.
