Trabzon’un Maçka ilçesinde yaşayan emekli öğretmen Necmettin Şahinler, geleneksel tarımın dışında alternatif bir üretim modeli olan yaban mersini meyvesini dağ başındaki bahçesinde kurarak bölgeye örnek oluyor. Yörede “Ligarba” adıyla bilinen yaban mersinini bin 500 metre rakımlı arazisinde yetiştiren Şahinler, en büyük sıkıntısının bahçesine dadanan ayılar olduğunu söylüyor.
Doğal olarak yetişen yaban mersini (Ligarba), artık profesyonel bir tarım ürünü olarak değerlendirilirken Trabzon’un Maçka ilçesi Ormanüstü Mahallesi Taşoluğu mevkiinde yaban mersini bahçesi kuran Şahinler, bu meyvenin bölgeye değer katacağına inanarak kolları sıvadı.
“Katma değeri yüksek bir ürün aradım”
Emekli olduktan sonra yaban mersini meyvesini bir 500 rakımlı bahçesinde kurduğunu belirten Şahinler, “Buranın rakımı yaklaşık bin 500 metre. Eskiden bu bölgede hayvancılık ve yaylacılık yaygındı, ama artık bunlar neredeyse tamamen yok oldu. Ben de düşündüm: Geleneksel tarımın dışında, katma değeri yüksek bir ürün yetiştirebilir miyim? Emekli olduktan sonra bu iş benim uğraş alanım oldu. İlk etapta 200 fidan diktim. Arazide herhangi bir işlem yapmadan, çayır içine doğrudan ektim. O dönem çalıştığım için yeterince ilgilenemedim ama emekli olunca geliştirmeye başladım. Gıda mühendisi olan oğlum da bu süreçte bana çok yardımcı oldu. Onun desteğiyle devlet destekli bir proje hazırladık. Proje kapsamında 2 bin fidan aldık, bunların bin 700’ünü diktik. Ancak fidanların bir kısmı kalitesizdi, gelişemediler. Her yıl yaklaşık 200-250 fidan takviyesi yaparak şu anda bin 750 fidana ulaştık” dedi.
Yüksek rakımlı yerde farklı oluyor
Yüksek rakımlı yerde yaban mersini aromasının daha yoğun olduğunu kaydeden Şahinler, “Sahil kesimlerine göre yüksek rakımda aroması daha yoğun ve kaliteli oluyor. Biz tamamen organik üretim yapıyoruz, suni gübre hiç kullanmıyoruz. Damlama sulama sistemimiz de var. Çok olumlu geri dönüşler alıyoruz. Henüz üretimimiz sınırlı, elimizde talebi karşılayacak kadar ürün yok. Bu yıl tahminen 600 kilo civarında ürün almayı bekliyoruz. Geçen yıl 300-350 kilo ürün elde etmiştik, bu yıl don olayı verimi biraz düşürdü. Bu işe başlamak isteyen herkese yardımcı olmak istiyorum. Dikimden projeye kadar edindiğim tecrübeleri paylaşmak, insanlara yol göstermek istiyorum. Çevremdeki bazı kişilere fidan verdim, onlar da diktiler. Yaban mersininin yaygınlaşması için uğraşıyorum” ifadelerini kullandı.
Bir çok hastalığa iyi geliyor
Yaban mersinin bir çok hastalığa iyi geldiğini ifade eden Şahinler, “Özellikle bağırsak ve göz hastalıklarına iyi geldiği biliniyor. Kaliteli bir ürün; ilaç sanayiinde ve pastacılıkta çokça kullanılıyor. Toprakla uğraşmak kadar dinlendirici ve keyif verici bir şey yok. 26 yıl öğretmenlik yaptım, öğrenciler yetiştirdim. Şimdi de doğayla iç içe bin 750 ’öğrencim’ var” dedi.
En büyük tehdit: Ayılar
Yaban mersininin en büyük düşmanı ayılar olduğunu kaydeden Şahinler, “Yaban mersininin en büyük düşmanı ayılar. Burası onların doğal yaşam alanı olduğu için bölgede çok sayıda ayı var. Bu nedenle çit sistemi kurduk. Elektrik olmadığı için güneş enerjisi kullanıyoruz, bu da işi biraz daha zorlaştırıyor. Ayıları sık sık görüyoruz, eğer onlara zarar vermezseniz onlar da size dokunmaz. Ama bahçeye girdiklerinde dalları kırarak büyük zarar veriyorlar. Kuşlar da meyvelere zarar veriyor” şeklinde konuştu.
Bu yıl ilk ürünler toplanacak
Oğlu Önder Şahinler ise bu yıl ilk ürünü alacaklarını belirterek “Babam burada çiftçilik yapıyor, ben ise uluslararası bir şirkette yönetici olarak çalışıyorum. Bu iş, babamın sosyal sorumluluk projesi diyebiliriz. Bölgeye değer katabilecek alternatif ürünlerin ne olabileceğini araştırırken ortaya çıktı. Deneme bahçesi olarak başladık, şimdi gelişiyor. Yaklaşık beş yıldır bu işle uğraşıyoruz. İnsanlara da örnek olmaya çalışıyoruz. Bu yıl ilk kez ciddi anlamda ürün alacağız. Bu ürünler, yaptığımız işin bir göstergesi olacak. Umarım bölgedeki insanlar da örnek alır ve yeni bahçeler kurarlar” dedi.
“Karadeniz çok verimli bir bölge” diyen Şahinler “4,5 yıl İsviçre’de yaşadım, orada meyveciliğin ne kadar profesyonel yapıldığını gördüm. Burada daha gidecek çok yolumuz var. Ama aynı zamanda büyük bir potansiyelimiz ve kazanç imkânımız da var. Atıl durumdaki arazileri değerlendirmemiz, bu coğrafyaya uygun ürünler seçmemiz gerekiyor. Ürün seçimi çok önemli. Yaban mersini, bu bölgeye en uygun ve avantajlı ürünlerden biri. Zaten burada doğal olarak yetişen, halk arasında Ligarba olarak bilinen bir bitki. Devletin de destek verdiği bir ürün. Alt yapısı tamamlandıktan sonra çok büyük bir zahmeti de yok” şeklinde konuştu.
