İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, ” Fındık üreticilerimizin, bütün bahçelerde olduğu gibi, don zararı olan bahçelerde de; gübreleme, budama, sürgün kontrolü, hastalık ve zararlılarla mücadele gibi bakım işlemlerini aksatmamaları gelecek yılın ürünü için çok önemlidir” dedi.
Samsun’da 1 milyon 249 bin 679 dekar alanda fındık üretimi yapılıyor. İklim değişikliklerinin etkisi ile bazı yıllarda meydana gelen olumsuz hava koşulları ve düşük sıcaklıklar nedeniyle, fındık üretimi etkileniyor ve verimi düşüyor. Geçen günlerde yaşanan don nedeniyle oluşan hasar tespit çalışmaları devam ederken, fındık üreticilerine yönelik Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam açıklamalarda bulundu.
“Yeni oluşmaya başlayan meyveler dona karşı çok hassas”
Bitkilerin yetişme ortamındaki atmosfer sıcaklığının 0 derecenin altına düşmesi ile don olayı meydana geldiğini belirten Müdür İbrahim Sağlam, “Bu durum etkilenme biçimine göre, kültür bitkilerinde ekonomik anlamda önemli kayıplara sebep olmaktadır. Fındık, fenolojik evrelerine bağlı olarak meydana gelecek donlardan büyük ölçüde zarar görmektedir. Fındık bitkisinin gövdesi tam dinlenme döneminde -25 dereceye dayanabilmektedir. Gelişmenin başlamasıyla bu dayanıklılık azalmaktadır. Erkek çiçekler yani püsler açmadan önce anterler içerisinde iken -8 derecede, fenerlenme döneminde ise çiçek tozları -4 derecede zarar görmeye başlar. Karanfil olarak adlandırılan dişi çiçekler ise yine -8 dereceden itibaren zarar görmeye başlamakta ve – 16 derecede tamamen ölmektedir. İlkbaharın geç donları, tomurcukların kabardığı, karanfillerin sap oluşturmaya başladığı dönemde -2 dereceden itibaren zarar görmektedir. Yeni oluşmaya başlayan meyveler dona karşı çok hassastır. Hasar oranı donun şiddeti ve süresine bağlı olarak değişmektedir” diye konuştu.
“Bakım işlemlerini aksatmamaları gelecek yılın ürünü için çok önemli”
Müdür Sağlam, “İklim değişiklikleri nedeniyle, kış aylarında son yıllarda sıcaklıklar yüksek seyredebilmektedir. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden bu sıcaklıklar diğer bitkilerde olduğu gibi fındıkta da bitkinin erken uyanmasına neden olabilmektedir. Erken uyanan bitki ise soğuklara karşı hassas hale gelmekte ve ilkbaharda meydana gelebilecek olan donlardan büyük oranda zarar görebilmektedir. İlimizde Nisan ayının ikinci haftasında meydana gelen düşük sıcaklıklar nedeniyle, ağırlıklı olarak yüksek kuşakta ve nispeten orta kuşakta bulunan fındık alanlarında don zararı meydana gelmiştir. Fındık üreticilerimizin, bütün bahçelerde olduğu gibi, don zararı olan bahçelerde de; gübreleme, budama, sürgün kontrolü, hastalık ve zararlılarla mücadele gibi bakım işlemlerini aksatmamaları gelecek yılın ürünü için çok önemlidir. Gelecek yılda fındık dallarında, sağlıklı ve güçlü oluşabilecek sürgünlerden verim alınabileceği hususunu göz önünde bulundurarak, bakım ve besleme işlemlerini tekniğine uygun biçimde yerine getirmeleri gerekmektedir” şeklinde konuştu.
“Tekniğine uygun şekilde ve zamanını geçirmeden gübreleme yapılması gerekiyor”
Fındık yetiştiriciliğinde bitkinin normal gelişimini sürdürebilmesi, bol ve kaliteli ürün vermesi için bilinçli ve dengeli bir gübreleme yapılması gerektiğine dikkat çeken Müdür Sağlam, “Fındık bitkisinin yıl içinde ihtiyaç duyduğu besin maddelerinin belirlenebilmesi için tekniğine uygun şekilde toprak ve yaprak örnekleri alınır ve analizleri yaptırılır. Analiz sonuçlarına göre belirlenen besin maddeleri yani gübreler, bitkiye topraktan ve yapraktan uygulanır. Uygulama zamanlarına göre kışlık ve yazlık gübreleme olarak bilinir. Bitkiler ihtiyaç duydukları besin maddelerini kökleri ile alırlar ve bu besin maddelerinin çoğunu topraktan uygulanan gübreler ile karşılarlar. Bitkinin kök dağılımı eğimli ya da düz arazilerde aynı biçimde dağılım göstermez. Eğimli arazilerde kökler eğim yönünde daha fazla iken, düz arazilerde her yönde eşit dağılmaktadır. Gübreleme yapılırken eğimli arazilerde köklerin yukarıya doğru 1-2 m, aşağıya doğru 2-3 m kadar geliştiği göz önünde bulundurulmalıdır. Fındık yetiştiriciliğinde tekniğine uygun şekilde ve zamanını geçirmeden gübreleme yapılması verim ve kaliteli ürün elde edilmesi için önemli olup gübreler bitkinin taç iz düşümüne verilmelidir” ifadelerini kullandı.
” Bu yıl olduğu kadar gelecek yılın verimi için de önemli”
Yazlık gübre olarak ta bilinen Azotlu gübrelerin fındığın gelişiminde azota en fazla ihtiyaç duyduğu dönemler dikkate alınarak yılda iki defa toprağa verilmesini belirten Sağlam şunları söyledi: Toprak analiz sonuçlarına göre, tavsiye edilen miktarın yarısı sürgün büyümesi başlamadan önce ve tomurcuklar uyanırken fındık dal iz düşümü altında 30-40 cm genişliğindeki banda düzgünce serpilip 5-10 santimetrelik toprak derinliğine çapa ile karıştırılır. Tavsiye edilen Azotlu gübrenin diğer yarısı ise Mayıs ayı sonunda aynı şekilde verilmelidir. Ayrıca Mayıs ayı sonunda Fındık bahçelerinde dip sürgünü temizliği de yapılmalıdır. Mikroelement gübreleri, eksiklikleri belirlendiğinde yapraktan ve topraktan uygulanabilir. Fındık bahçelerinde hasat sonrası yaptırılacak analiz sonuçlarına göre de sonbaharda Kasım ayından itibaren Şubat ayına kadar fosforlu gübreler, potaslı gübreler, çiftlik gübresi ve kireç verilebilir. Fındık yetiştiriciliğinde bakım ve gübreleme işlemlerinin ihmal edildiğinde, toprak verimliliğinin yıldan yıla azalış göstereceğini, söyleyerek, özellikle don zararı görülen bahçeler başta olmak üzere, bütün fındık bahçelerinde üreticilerimizin fındığın yetiştirildiği koşulları dikkate alarak eğimli ya da düz arazilerde, eksikliği görülen gübreleri tekniğine uygun şekilde zamanını geçirmeden bahçelerine vermelerinin bu yıl olduğu kadar gelecek yılın verimi için de önemli. Üreticilerimizin yaşanan olumsuzluklardan en az oranda etkilenmesini temenni ediyor, her zaman olduğu gibi bu dönemde de üreticimizin yanında olduğumuzu vurguluyorum.”
