Yeni eğitim ve öğretim yılının miniklere başlamasıyla birlikte, milyonlarca çocuk için okulun kapıları yeniden aralanıyor. Psikolog Beyza Sürmen, bu heyecan dolu sürecin çocuklar ve ebeveynler için beklenmedik psikolojik zorlukları da beraberinde getirebildiğini söyledi.
Psikolog Beyza Sürmen; ayrılık kaygısından, okulun ilk günü çocuk psikolojisine adım adım çözüm önerileri sunulabileceğini söyleyerek, “Yaz tatilinin ardından çalan ilk ders zili, yalnızca çocuklar için değil; anne-babalar ve öğretmenler için de güçlü duyguların kapısını aralıyor. Okul kapısındaki ilk ayrılık, karın ağrısı, ‘gitmek istemiyorum’ cümleleri ve gözyaşları. Bu geleneksel tablo çocuklar ve aileleri için yazı mı? Okulun ilk günü, kriz değil düzenlenebilir bir geçiştir. Doğru hazırlanmış aile ve okul, birkaç gün içinde kaygıyı meraka ve coşkuya dönüştürebilir” dedi.
Sürmen, “Ebeveyn kaygısı, çocuğa görünmez bir telgraf gibi ulaşır. Sakin bir ses, kararlı bir duruş ve söze bağlılık, çocukta ‘güvenli base’ etkisi oluşturur” diyerek, ebeveyn kaygısının da çocuklara ‘radyo sinyali gibi’ geçtiğini söyledi.
Beyza Sürmen, “Rutin önerileri, kısa vedalaşma protokolleri, sınıf içi tanışma ritüelleri ve hikâye-oyun temelli regülasyon teknikleri; evde ve okulda hemen uygulanabilir nitelikte. Okulun ilk günü, sadece çocuğun değil, aynı zamanda anne babanın da kalbinin hızla çarptığı bir gündür” ifadelerini kullandı.
Beyza Sürmen, yeni bir dünyanın kapılarını aralayan çocuklar için okulun, bazen endişe ve kaygı dolu bir maceraya dönüşebildiğini belirterek, “Bir yanda annesinin elini bırakmak istemeyen çocuk, diğer yanda sınıfta keşfedeceği oyuncaklara merakla bakan aynı çocuk ve çelişkili duygu durumu oldukça doğal” dedi.
Çocuk psikolojisi açısından bakıldığında, okulun ilk günü yaşanabilecek kaygı ve ağlama krizlerinin, çocuğun güvenli aile ortamından ayrılmanın getirdiği doğal bir tepki olduğunu dile getiren Sürmen, ailelerin bu duruma karşı hazırlıklı olması gerektiğini ifade etti.
Psikolog Sürmen, “Bu gözyaşları, ’Burada güvende miyim?’, ’Annem babam geri gelecek mi?’ gibi pek çok sessiz soruyu içinde barındırır” diyerek, ailelere bu duyguları görmezden gelmek yerine, anlamaya çalışmalarını tavsiye etti.
Beyza Sürmen, ayrılma kaygısının her çocuğun duygusal gelişiminde normal bir aşama olduğunu, ancak bu durumun uzun sürmesi halinde çocuklarda okul fobisi gibi daha ciddi sorunlara yol açabileceğini belirtti. Sürmen, “Okul fobisi nasıl yenilir?” sorusunun cevabının sevgi, sabır ve gerektiğinde profesyonel destekle bulunacağını ekledi.
Sürmen, ağlayan bir çocuğa “Ağlama” demek yerine, “Seni anlıyorum, yeni bir yere gitmek biraz korkutucu olabilir” gibi cümlelerle duygularını kabul etmenin önemli olduğunu söyledi.
Okulun ilk günü sürecinde öğretmen-veli işbirliğinin de hayati önem taşıdığına dikkat çeken Beyza Sürmen, “Öğretmen, çocuğunuzun en güvenli limanlarından biri olabilir. ilk günden itibaren kurulacak sağlam bir iletişim, olması muhtemel sorunların önüne geçebilir” dedi.
Sürmen, her çocuğun okula adaptasyon süreci farklı işlediğini, içe dönük ve dışa dönük karakter tiplerine göre yaklaşımların da değişmesi gerektiğini söyledi. Dışa dönük çocukların daha hızlı sosyalleşirken, içe dönük çocukların gözlem yapmayı tercih ettiğini belirten Sürmen, ailelere bu kişilik farklılıklarına saygı duymalarını önerdi.
Ailelere Okulun İlk Günü Psikolojisini doğru yönetmek için Psikolog Beyza Sürmen, 8 adımlık yol haritasında şu ifadelere yer verdi:
“Sakin ebeveyn, sakin çocuk, duyguyu onaylayın, kısa ve tutarlı veda, rutin güven üretir, ön-görüşme ve tanışma, hikâye ve oyunla prova, öğretmenle açık hat ve sabır ve tutarlılık.”
Sürmen, “Okulun ilk günü, çocuğun hayatındaki en kritik dönemeçlerden biridir” diyerek sözlerine şu şekilde devam etti:
“Pozitif bir ilk deneyim, uzun vadeli akademik başarıya zemin hazırlar. Ancak yaşanan travmatik bir deneyim, okuldan soğumaya ve öğrenmeye karşı isteksizliğe neden olabilir. Bu süreçte hem çocuklar hem de aileler için birlikte düzenleyeceğimiz seanslarla sizlere yardımcı olabiliriz. Bu süreçte yalnız olmadığınızı unutmayın. Uzmanlardan destek almaktan kaçınmayın.”
