Güncel verilere göre Türkiye’de yaklaşık 35 bin hastanın organ yetmezliği nedeniyle organ bekleme listelerinde yer aldığı biliniyor. Genel Cerrahi Bölümü’nden Op. Dr. Volkan Turunç, organ nakli ve bağışı hakkında bilgi verdi.
Günümüzde organ yetmezliklerinin tedavisinde yaygın bir şekilde tercih edilen tedavi yöntemi olan organ nakli hakkında bilgiler veren Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Volkan Turunç, “Organ nakli, organ yetmezliği yaşayan hastaların hayat kalitesini önemli ölçüde yükseltmektedir. Organ nakli sayısının artırılabilmesi için en önemli faktör ise organ bağışıdır. Organ bağışı, bir kişinin kendi organlarını tıbbi olarak ölü ilan edildikten sonra başka hastaların tedavisinde kullanılmak üzere bağışlaması ve bunu belgelerle resmileştirmesi sürecidir. Yasal olarak 18 yaşını doldurmuş her birey, organ bağışında bulunabilir. Organ bağışı sayesinde, insan sağlığının korunması ve hastalıkların tedavi süreçlerinde kayda değer iyileşmeler sağlanmıştır. Günümüzde birçok organın nakli, yüksek başarı oranıyla gerçekleştirilebilmektedir” dedi.
Bir yılda 300-400 bağış yapılıyor
“Sağlık Bakanlığı’nın güncel verilerine göre ülkemizde yaklaşık 35 bin hastanın organ yetmezliği nedeniyle organ bekleme listelerinde yer aldığı görülmektedir” diyen Op. Dr. Volkan Turunç, “25 bin 246 hasta böbrek nakli, 2 bin 650 hasta karaciğer nakli ve bin 477 hasta kalp nakli beklemektedir. Ancak 85 milyon nüfuslu ülkemizde bir yılda sadece 300-400 kadar organ bağışı yapılmaktadır. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, beyin ölümü gerçekleşen kişilerin sadece yüzde 20’sinde aileler organ bağışını kabul etmektedir. Ayrıca istatistikler ülkemizde zaten yetersiz olan organ bağışı sayısının son yıllarda daha da düşmeye başladığını göstermektedir. Türkiye organ naklinde dünyanın en önemli ülkelerinden biri haline gelmiştir. Ancak ne yazık ki organ bekleyen hasta sayısının her geçen yıl artması ve yetersiz organ bağışı nedeniyle ülkemizde gerçekleştirilen nakillerin %80’den fazlası canlı vericilerden gerçekleştirilmektedir. Ülkemiz canlı vericili nakillerde dünyada ilk 3 sıradayken, kadavra vericili nakillerde son sıralarda yer almaktadır” şeklinde konuştu.
Bağışın artması gerekiyor
Kadavradan nakiller hakkında bilgi veren Op. Dr. Volkan Turunç, “Avrupa ülkelerinde kadavra vericili nakillerin tüm nakiller içindeki oranı en az yüzde 50’dir. Eurotransplant kriterlerine göre bir ülkedeki yoğun bakım yatak sayısı başına yılda en az 1 beyin ölümü bildirimi olmalıdır. Ülkemizde 2024 verilerine göre yoğun bakım yatak sayısı 30 binin üstündeyken, yine 2024 yılında beyin ölümü bildirimi 2078, aile görüşmesi sonrasında gerçekleşen organ bağışı sayısı sadece 364’tür. Eurotransplant kriterlerine göre milyon nüfus başına yıllık 25 olması beklenen kadavra verici sayısı, ülkemizde 4.1’dir. Bu veriler incelendiğinde, organ bağışında dünya geneline göre ne kadar geride olduğumuz açıkça anlaşılmaktadır. Batılı ülkelerle aynı düzeye ulaşabilmek için bu sayının en az 10 kat artması, yani yılda 2 bin–3 bin kadavra vericiye ulaşılması gerekmektedir” ifadelerini kullandı.
Organ nakli yalnızca bir tedavi yöntemi değil
Organ naklinin, organ yetmezliği yaşayan hastalar ve aileleri için önemli olduğuna vurgu yapan Op. Dr. Volkan Turunç, “Bu sadece bir tedavi yöntemi değildir. Organ nakli, yaşam konforunu önemli ölçüde artırdığı, hastaların ve onlara bakmakla yükümlü aile fertlerinin sosyal yaşamlarına ve çalışma hayatlarına dönebilmelerini sağladığı için büyük önem taşımaktadır. Organ naklinin önündeki en büyük engel, organ bağışındaki yetersizliktir. Organlarımızı bağışlayarak, biz öldükten sonra yeni yaşamlara vesile olacağımızı ve bu sayede, hayata çok değerli bir iz bırakacağımızı asla unutmamalıyız” şeklinde görüş verdi.
