Algolog Prof. Dr. Emine Nur Tozan, ağrı kesicilerin doğru kullanımının tedavi başarısını artırdığını söyledi. Kronik ağrı tedavisi gören pek çok hastanın sadece ağrıları olduğu zaman ağrı kesici kullandığına dikkat çeken Prof. Dr. Tozan, “Kronik ağrı tedavisinde ağrı kesiciler; ‘ağrım oldukça alırım’ şeklinde değil, belli bir süre; ‘ağrı olsa da olmasa da’ kuralı ile devamlı ve belli bir sürede alınmalıdır” dedi.
Acıbadem Kent Hastanesi Algoloji (Ağrı) Uzmanı Prof. Dr. Emine Nur Tozan, ağrı kesici (analjezik) ilaçların etkili ve güvenli kullanımının bazı ilkelere bağlı olduğunu ifade etti. Bu ilkelerin, hem kısa süreli hem de kronik ağrıların tedavisinde komplikasyonları önlemek ve en iyi sonucu almak için kritik öneme sahip olduğunu belirten Prof. Dr. Tozan, “Özellikle 3 aydan daha uzun süre devam eden ağrılar; ‘kronik ağrı’ olarak tanımlanır. Kronik ağrı tek başına bir ağrı olmaktan öte; hastanın yaşam kalitesini de bozan multifaktöriyel bir süreçtir. Bu nedenle bu süreci yönetirken ağrıya eşlik eden diğer semptomlar da tedavi edilmeli ve yönetilmelidir. Kronik ağrıda kullanılan analjezikler, ağrıyı baskılamazlar, ‘ağrının temel mekanizmasını tedavi’ etmek amacı ile kullanılırlar.” diye konuştu.
Ağrının kaynağı net belirlenmeli
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) en hafif etkili ilaçla başlayan üç basamaklı ağrı tedavi şeması önerdiğini hatırlatan Prof. Dr. Tozan, başarılı tedavi için ağrının kaynağının örneğin: kas-iskelet sistemi, sinirsel, nosiseptif (doku hasarına neden olan bir yaralanmadan sonra hissedilen ağrı), nöropatik (sinir hasarı ya da sinir sisteminde bir problem nedeni ile oluşan bir ağrı tipi), viseral ağrı (genellikle yaralanma, iltihaplanma veya işlev bozukluğunun sonucu olan iç organlardan kaynaklanan bir ağrı türü) gibi net bir şekilde belirlenmesi gerektiğini söyledi. Tanıya (kanser ağrısı, bel ağrısı, diyabetik nöropatik ağrı gibi) uygun analjezik seçilmesinin önemine de dikkat çeken Prof. Dr. Tozan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kronik ağrı tedavisinde; ağrı kesiciler; ‘ağrım oldukça alırım’ şeklinde değil, belli bir süre; ‘ağrı olsa da olmasa da’ kuralı ile devamlı ve belli bir sürede alınmalıdır. En düşük dozda başlayıp etkili olan doza kadar titrasyon (yavaş yavaş doz artışı) yapılmalıdır. Gereksiz uzun süreli kullanımdan kaçınılmalıdır. Özellikle opioid (beyin hücreleriyle etkileşime giren geniş bir ağrı kesici ilaç grubu) analjeziklerin, kabızlık, bulantı-kusma, bilişsel fonksiyonlarda yavaşlama, uykuya eğilim gibi yan etkileri olabilir. Ateş ve hafif / orta şiddette ağrı tedavisinde kullanılan parasetamol özellikle uzun süreli ve yüksek dozlarda ‘karaciğer toksisitesi’ne neden olabilir. Ağrı kesici kullanımında yan etkilerine, diğer ilaçlarla etkileşimine ve kontrendikasyonlarına karşı dikkatli olunmalıdır. Hekim, hastasına ilacı nasıl, ne zaman ve ne kadar süreyle kullanacağı, yan etkileri konusunda bilgi vermelidir. Hastalar da hekimin verdiği bilgi ve uyarılarını dikkate almalıdır.”
Öte yandan Algoloji Profesörü Tozan, hastanın ağrı skoru ve yaşam kalitesinin düzenli aralıklarla değerlendirilmesi gerektiğini, gerekiyorsa doz veya ilaç değişikliği yapılması gerektiğini kaydetti. Kronik ağrıda multidisipliner yaklaşımın önemine dikkat çeken Tozan, “Uzun süreli ağrıda sadece ilaç değil, fizik tedavi, psikolojik destek, egzersiz, beslenme gibi destekleyici yöntemler de uygulanmalıdır.” dedi.
