Kastamonu Üniversitesi tarafından yaklaşık 3 yıldır yürütülen çalışma neticesinde, Rusya üzerinden gelen ambrosia poleni tespit edildi. Polen alerjisi olan kişilerde, ağustos ve eylül aylarında öksürük, burun akıntısı, gözde yanma, kızarıklık gibi etkilere sebep olabildiği belirtildi.
Ormancılık ve tabiat turizmi alanında ihtisaslaşan Kastamonu Üniversitesi tarafından yapılan polen araştırmasında, Rusya üzerinden gelen ambrosia poleni tespit edildi. 2022 yılında Kastamonu Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı ve Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Talip Çeter’in yürütücülüğünde, doktora öğrencileri Oktay Bıyıklıoğlu, Serhat Karabıçak ve yüksek lisans öğrencisi Derya Keleşoğlu tarafından hazırlanan proje çerçevesinde, Kastamonu’nun İnebolu ilçesine cihaz yerleştirildi. 2022 yılında İnebolu Meslek Yüksekokulu’nun çatısına yerleştirilen cihaz sayesinde atmosferdeki polenler tespit edildi. Türkiye’de ilk kez otomatik polen sayım cihazının kullanıldığı çalışmada Kastamonu atmosferindeki polen ve spor çeşitliliği ve yoğunluğu neredeyse anlık olarak tespit edilmeye başlandı. Yürütülen çalışma neticesinde, Rusya üzerinden Türkiye’ye giriş yaptığı tespit edilen ambrosia poleni tespit edildi. Havada uçan ve insanlarda alerji semptomlarına neden olan küçük parçacıklardan oluşan polenin; öksürük, burun akıntısı ve boğazda kaşıntı gibi etkilere sebep olduğu belirtildi.
“Ağustos ve eylül aylarında öksürük, burun akıntısı, kızarıklık gibi etkenlerin ambrosia poleninden kaynaklı olduğunu düşünüyoruz”
Yapılan çalışmayla ilgili bilgi veren Kastamonu Üniversitesi Fen Fakültesi Palinoloji Araştırma Grubu doktora öğrencisi Serhat Karabıcak, “Cihaz içerisinde bant var ve yapışkan bir yapısı var. Atmosferdeki spor ve polenleri bu şekilde yakalıyoruz. Bunların içerisinde Rusya tarafından gelen bir polen var. Ambrosia poleni diyoruz. Ülkemizde çok yaygın değil. Bir tek Düzce tarafında tanımlama yapılmış ama Kastamonu’ya yaklaşık 200 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Belli dönemlerde özellikle ağustos ve eylül aylarında öksürük, burun akıntısı, gözde yanma, kızarıklık gibi etkenlere neden oluyor. Bundan dolayı da bunun ambrosia poleninden kaynaklı olduğunu düşünüyoruz. Bu poleni de üniversitemize kurduğumuz bu cihazlar sayesinde tespit ettik. Şimdi de İnebolu’ya gelip cihazın değişimini ve bakımlarını yaptık ve yeni haftaya hazır hale geldi” dedi.
“Avrupa’da çok araştırılan fakat Kastamonu’da kaydı yaygın olmayan ambrosia polenini tespit ettik”
Ambrosia poleninin Avrupa’da çok fazla araştırılmasının yapıldığını ve Kastamonu’da da şu ana kadar bir kaydının olmadığını söyleyen Karabıçak, “Atmosferde özellikle ağustos ve eylül aylarında dominant bir şekilde bu polene rastlamaktayız. Bunun da giriş kapısı olarak Kastamonu’nun İnebolu ilçesi gözükmektedir. Bu polenler özellikle Rusya tarafından, Kırım gibi yerlerden geliyor. Bu bölgelerde bu bitki aşırı derecede yaygın bir şekilde bulunmaktadır ve istilacı bir tür olarak geçmektedir. Özellikle bu istilacı türün polenleri de insanlar için alerjik bir seviyeye çıkartmaktadır. Bizler de bunların takibini gerçekleştiriyoruz. Bizim temel amacımız atmosferdeki tozlaşma dediğimiz mevsimini ortaya çıkartmaktır. Özellikle nisan, mayıs ve haziran dönemlerinde aşırı bir polen salımı olmaktadır. Bitkiler tarafından ve bu polen çeşitliliğinin hangi bitkiden geldiğini, hangi saatlerde bu bitkilerin dominant olarak ortaya çıktığını bu cihaz sayesinde tespit etmekteyiz” diye konuştu.
Elde edilen verileri laboratuvar ortamında inceleyip doğruluğunu ölçtükten sonra web sitesinde ücretsiz şekilde yayınladıklarını söyleyen Karabıçak, “Laboratuvarımızda da cihazımızdan aldığımız numunelerle tanımlama yaparak doğruluk payını ölçüyoruz. Laboratuvarımızda mikroskopta polenleri inceliyoruz. Otomatik sayım cihazımızdan aldığımız ve doğruluk payını ölçtüğümüz polenlerle ilgili verileri de son olarak üniversitemizin web sitesinde halka açık olan kısmında yayınlıyoruz. Web sitemizde görüldüğü üzere ağaç, çimen, küf ve ot ya da çalı polenlerini görebiliyoruz. Bu veriler ayrıca saatlik olarak güncelleniyor” şeklinde konuştu.
