Yaşanan depremlerin ardından çocuklarda kaygı, korku ve huzursuzluk gibi duygu bozuklukları ortaya çıkabiliyor. Acıbadem Kent Hastanesi Klinik Psikolog Eda Kalaycıoğlu, bu tip travmaların büyümemesi için ebeveynlerin öncesinde çocuklarını bilgilendirmesi gerektiğini vurgulayarak, çocuklarda kontrol algısını geliştirip depremin ne olduğunu yaş grubuna uygun şekilde açık ve net olarak anlatılmasının kritik bir öneme sahip olduğunu belirtti.
Deprem gibi travmatik olaylar, çocukların ruh sağlığını olumsuz etkileyebiliyor. Afet sonrasında çocuklarda uyku ve iştah değişiklikleri, davranış bozuklukları, yoğun ağlama nöbetleri gözlemlenebiliyor. Oyunlarında sık sık deprem, ölüm ya da kayıp temalarının yer alması da yaşadıkları duygusal etkilerin bir göstergesi olabiliyor. Bu tür belirtiler çocuğun günlük yaşamını aksatacak düzeye ulaştığında, duygusal destek alınması gerektiği belirtiliyor. Çocukların deprem sonrası korku ve kaygı gibi benzer tepkiler verebileceğini ifade eden Acıbadem Kent Hastanesi Klinik Psikolog Eda Kalaycıoğlu, “Bu duygular genellikle çok yoğun yaşanır. Bu nedenle çocuğun öncesinde aile tarafından bilinçlendirilmesi kritik bir öneme sahiptir. Çocukta bu tip travmaların büyümemesi için aileler, öncesinde bilgi verebilir ve çocuğun kontrol algısını geliştirebilir. Depremin ne olduğu, yaş grubuna uygun şekilde açık ve net olarak anlatılabilir. Bu, çocuk için zorlayıcı bir deneyim olabilir. Ailenin bu noktada yapabileceği şey, çocuğun dikkatini kötü görüntülerden uzaklaştırmak ve depremin sadece yıkım yönüyle değil, önlem alınabilecek bir doğa olayı olarak da ele alınmasını sağlamaktır” dedi.
Kalaycıoğlu; deprem gibi doğal afetlerin hem yetişkinler hem de çocuklar için sarsıcı deneyimler olabileceğinin altını çizerek, “Ancak çocuklar, bu tür olayları atlatmakta daha fazla zorlanabilir. Bu nedenle öncesinde alınabilecek bazı önlemler, süreci kolaylaştırabilir” diye ekledi.
Çocuk deprem hakkında bilgilendirmeli
Ebeveynlerin, çocuklara deprem konusunu gerçekçi ve sade bir dille anlatmasının önemini vurgulayan Kalaycıoğlu, “Örneğin, ‘Deprem ülkesinde yaşıyoruz ve depremi biz sarsıntı şeklinde hissediyoruz. Bu her zaman tehlikeli değildir ve biz buna karşı önlem alabiliyoruz” gibi açıklamalar yapılabilir. Çocukla birlikte deprem tatbikatı yapmak, evin güvenli yerlerini belirlemek ve bu alanlarda pratik yapmak, o anı yönetmek açısından etkili olabilir. ‘Çök, kapan, tutun’ hareketini doğru şekilde öğretmek ve çocuklarla birlikte afet çantası hazırlamak, çocuğun kendini güvende hissetmesini sağlar. Yetişkin olarak öncelikle kendi sakinliğimizi korumamız gerekir. Deprem anında çocukla birlikte önceden belirlenen güvenli alana gitmek ve net, açıklayıcı ifadeler kullanmak önemlidir. Örneğin, ‘Masanın altına giriyoruz ve şimdi yanımdasın’ gibi sözlerle çocuğun güvende olduğu hissi verilmelidir. Çocukların yaşadığı stres, davranışlarına yansıyabilir. Bu süreçte ebeveynler bir çocuk gelişim uzmanından destek alabilir ve çocuğun yaşamının yeniden düzene girmesine yardımcı olabilir.” dedi.
