Damar tıkanıklığının sessizce ilerleyen ancak ciddi sonuçlara yol açan bir sorun olduğuna işaret eden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Opr. Dr. Volkan Yurtman, Akdeniz tipi beslenme ve fiziksel aktivitenin önemine dikkat çekerek 40 yaş üstündeki kişilere düzenli check-up tavsiye etti.
Damar sağlığının önemine dikkat çeken Acıbadem Eskişehir Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Opr. Dr. Volkan Yurtman “Kalbiniz, ömrünüz boyunca size tek kuruş maaş istemeden, tatil yapmadan çalışan en sadık işçinizdir. Ama bu işçinin yolları, yani damarlarınız, zamanla tıkanmaya başlarsa, işte o zaman sorun büyük! En kötüsü de bu tıkanıklıkların genellikle sessiz olmasıdır. Yani fark ettiğinizde, çoğu zaman iş işten geçmiş olabilir” diye konuştu.
Vücuttaki damarları apartmandaki su borularına benzeten Dr. Yurtman tıpkı yıllar geçtikçe su borularının kireç tutup, paslanıp, içinin daraldığı gibi damarların da benzer süreçten geçtiğini yani damar kireçlenmesi yaşandığını, buna da tıptaki adıyla “ateroskleroz” denildiğini ifade etti. Başta hiçbir şey fark edilmediğini anlatan Dr. Yurtman “Su hâlâ akar, kalp hâlâ pompalar. Ama bir gün aniden musluk akmaz ise, kalp krizi böyle gelir” dedi.
“Bir gün sağlıklı görünen kişi, ertesi gün kalp krizi geçirebilir”
Damarlardaki daralma yüzde 30-40 seviyelerinde olduğunda genellikle belirti görülmediğini aktaran Dr. Yurtman daralma yavaş yavaş arttıkça, örneğin yüzde 70’e yaklaştığında göğüs ağrısı, nefes darlığı, yürürken bacaklarda yorulma gibi şikâyetlerin başladığını söyledi. Daha kötü olan durumlarda ise bazen plakların daha yüzde 50’de iken bir anda çatlayarak aniden pıhtı oluşturduğunu yani oldukça sağlıklı görünen birinin ertesi gün kalp krizi geçirebileceğini dile getirdi.
“Göğüs ağrısı kalp damarlarına işaret ediyor”
Dikkatli bakıldığında bu durumun küçük göstergeleri olduğuna değinen Dr. Yurtman “Göğsünüzde baskı veya kola yayılan ağrı kalp damarlarının alarmda olduğunu söyler. Konuşmada bozulma ve görmede kayma beyin damarlarının işlevlerine işaret eder. Yürürken hissedilen ancak durunca geçen baldır ağrısı bacak damarlarından haber taşır. Dirençli tansiyon ise böbrek damarlarındaki bir sorun anlamına gelebilir” diye konuştu.
Dr. Yurtman damar kireçlenmesi için yüksek risk taşıyan grupları “Sigara tiryakileri çoğu zaman dumanı sadece akciğere değil, doğrudan damara verdiklerini bilmezler. Ellenmiş bir kalbi olmasına rağmen yüksek kolesterol ile gezenler, kontrol altına alınmamış yüksek tansiyon ve şeker hastaları, göbek çevresini büyütecek kadar iştah sahibi olanlar ile ‘Ailemde kalp krizi var ama bana bir şey olmaz’ diyenler” olarak sıraladı.
“Az içmek yeterli değil sigarayı mutlaka bırakın”
Erken tanının önemini vurgulayan Dr. Yurtman kan testleriyle kolesterol, şeker ve trigliserit değerlerine bakılabileceğini; efor testiyle de kalbin performansının görülebileceğini ifade etti. Boyun ve bacak damarlarını gözden geçirmek için ultrason (doppler); damarların içini üç boyutlu görmek için ise BT anjiyo yapılabileceğini sözlerine ekledi.
Dr. Yurtman damar sağlığını korumak için şu tavsiyelerde bulundu: “Sigarayı bırakın gerçekten bırakın, ‘az içiyorum’ diye kandırmayın. Akdeniz tipi beslenin; zeytinyağı, balık ve sebzenin kalp dostu üçlü olduğunu unutmayın. Egzersiz yapın, hareket edin, en azından haftada en az 3 gün 45 dakika tempolu yürüyüş yapabilirsiniz. Kilonuzu kontrol edin. Özellikle 40 yaş üstüyseniz düzenli check-up yaptırın.”
“Damar tıkanıklıkları sessizdir ama sonuçları gürültülüdür” diyen Dr. Yurtman kalp krizi, felç ve böbrek yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarına işaret etti. Damar sağlığına dikkat etmenin kalp sağlığına da hizmet etmek olduğunun altını çizerek erken tanı ve takibin altını çizdi.
