Ankara Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dekanı Nevin Şanlıer, aşırı sıcaklarda nasıl doğru beslenilmesi gerektiğini açıkladı.
Türkiye ve Avrupa genelinde hafta sonundan itibaren hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerine çıkacağı tahmin ediliyor. Aşırı sıcaklarda nasıl doğru beslenilmesi gerektiğine ilişkin açıklama yapan Prof. Dr. Şanlıer, “Önünüzdeki hafta sonundan itibaren meteorolojinin tahminlerine göre Avrupa’da ve Türkiye’de sıcaklıklar artacak ve mevsim normallerinin üzerine çıkacaktır. Aşırı sıcaklar halsizlik, uyku hali, bayılma hissi, bulantı, baş dönmesi gibi sağlık problemlerinin yol açabilir. Yaz sıcaklığından en çok etkilenenler çocuklar, yaşlılar, hamileler, kalp ve şeker hastalığı olan bireylerdir. Yaz aylarında sıklıkla görülen sağlık problemlerinin azaltılmasında sağlıklı beslenme ve bu konuda toplumun bilinçlendirilmesi son derece önemlidir” dedi.
“Kahvaltı günün en önemli öğünüdür”
Kahvaltının günün en önemli öğünü olduğuna dikkati çeken Şanlıer, “Kahvaltı günün en önemli öğünüdür. Yaz aylarında yapılacak kahvaltıda az yağlı peynirler, zeytin ve taze sebzeler bulunmalı, kafein içeren içecekler yerine de süt, meyve suyu, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çaylar tercih edilmelidir. Günde 3 ana,2- 3 ara olmak üzere 5-6 öğün şeklinde beslenilmelidir” ifadelerini kullandı.
“Yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı”
Sıcaklarda yağlı besinlerden ve kızartma tüketiminden uzak durulması gerektiğini ifade eden Şanlıer, şunları kaydetti:
“Yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı; yemeklerde bitkisel sıvı yağların kullanımı, yemekleri pişirirken kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanmalıdır. Vücut direncini artırmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral alınmasını sağlamak için sebze ve meyve çeşitlerinden yararlanılması önemlidir. Ayrıca aşırı sıcak yaz günlerinde mevsimine uygun taze sebze ve meyveler en iyi seçenektir. Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmesi gerekir. Hem günlük posa ihtiyacınızı karşılar hem de kan şekerimizin düzenlenmesine yardımcı oluruz. İçerdikleri antioksidanlar sayesinde ise bağışıklık sistemimizi güçlendirmiş olur.”
“Hamur tatlıları yerine sütlü tatlılar, meyve tatlıları, dondurma gibi tatlılar tercih edilmelidir”
Aşırı sıcaklarda, hamur tatlıları yerine sütlü tatlılar, meyve tatlılara dondurma gibi tatlıların tercih edilmesi gerektiğini vurgulayan Şanlıer, “Kan şekerini hızla yükselten ve hızlı düşüren besinlerin tercih edilmemesi, basit karbonhidrat olan saf şeker ve şekerli besinler yerine kepekli ekmek, makarna, bulgur gibi lifli besinlerin tüketilmesine özen gösterilmelidir. Enerjisi yüksek hamur tatlıları yerine sütlü tatlılar, meyve tatlıları, dondurma gibi tatlılar tercih edilmelidir. Terleme ile artan sıvı ve mineral kaybının önlenmesi için yeterli sıvı alımı önemlidir. Sıvı alımı, vücutta oluşan toksinlerin atılmasında, vücut fonksiyonlarının düzenli çalışmasında ve metabolizma dengesinin sağlanmasında önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle, yaz aylarında her gün en az 2-2.5 litre güvenli su içilmeli, sıvı alımının karşılanmasında kahve, çay ve gazlı içecekler yerine süt, ayran ve meyve suyu gibi içecekler tercih edilmelidir” açıklamasında bulundu.
“Besinler yavaş ve iyi çiğneyerek tüketilmelidir”
Sıcak havalarda besinleri yavaş ve iyi çiğnenerek tüketilmesi gerektiğine değinen Şanlıer, “Besinler yavaş ve iyi çiğneyerek tüketilmelidir. Doygunluk hissi, yemek yendikten 15-20 dakika sonra hissedilmeye başlanır. Bu nedenle yavaş yavaş yemek yemeye özen gösterin. Yemek esnasında lokmalar arasında yemeğinize sık sık ara verin. Tuz tüketim miktarlarına dikkat edilmelidir.Yaz aylarında aşırı tuz tüketimi tansiyon yükselmesine neden olabilir. Tuzun yetersiz miktarda tüketilmesi ise hücrelerimiz arasında yer alan sıvıların dengesini bozarak çok tehlikeli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu durum özellikle profesyonel sporcular açısından önemlidir. Günlük tuz tüketiminin 6 gramı aşmamasına özen göstermeli fakat tuzsuz bir hayata evet dememeliyiz” dedi.
“Besin zehirlenmeleri, aşırı sıcakların gözlendiği yaz aylarında artan hastalıklardan biridir”
Tatil mekanlarında tüketilen besinlere çok dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Şanlıer, “Besin zehirlenmeleri, aşırı sıcakların gözlendiği yaz aylarında artan hastalıklardan biridir. Özellikle yaz aylarında dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin, tüketiminden kaçınılmalı, çabuk bozulan potansiyel riskli besinler açıkta bekletilmemeli, besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında hijyen kurallarına özen gösterilmelidir. Tatil mekanlarında tüketilen besinlere özellikle dikkat edilmeli, iyi pişmiş yemekler tercih edilmeli, az pişmiş veya çiğ etli besin tüketmekten kaçınılmalıdır. Kolay bozulabilen tavuk, balık yemekleri, soslu besinler ve krema içeren tatlıların güvenilir restoranlarda tüketilmesine özen gösterilmelidir” ifadelerini kullandı.
“45-60 dakika kadar fiziksel aktivite yapmak ihmal edilmemeli”
Tok karna her gün 45-60 dakika arası fiziksel aktivite yapılması gerektiğini aktaran Şanlıer, şunları kaydetti:
“Tatil mekanlarında özellikle açık büfe şeklinde sunulan menülerde aşırı yemek yemekten kaçınılmalı, açık büfeden yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlayacak şekilde besinler seçilmelidir. Aşırı tuzlu, yağlı ve şekerli besinlerden uzak durulmalıdır. Sıcak yaz aylarında özellikle virüslerden kaynaklanan bebek ve çocuklarda yaygın olarak görülen ishallerin önlenmesinde el temizliği ile sebze ve meyveleri yemeden önce iyice yıkamak çok önemli olup, ishali olanlar en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Her gün mutlaka aç karnına olmamak kaydıyla 45-60 dakika kadar fiziksel aktivite yapmak ihmal edilmemeli, en güzel aktivite yürüyüş, yüzme, aktivitelerden kendimiz için en uygun olanı düzenli olarak yapılmalıdır.”
