Türk Devletleri Teşkilatı’ndan 121 maddelik Gebele Bildirisi

Türk Devletleri Teşkilatı’nın 12. Zirvesi sırasında kabul edilen 121 maddelik “Gebele Bildirisi” yayımlandı.

Azerbaycan’ın Gebele kentinde gerçekleştirilen, Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) 12. Zirvesi sırasında Devlet Başkanları tarafından kabul edilen Gebele Bildirisinin maddeleri yayımlandı. 121 maddelik bildiride, siyaset, dış politika ve güvenlik alanında iş birliği, ekonomik ve sektörel iş birliği, halklar arası iş birliği, Türk dünyasında kurumsal iş birliği, harici taraflarla iş birliği ve teşkilata dair konular başlıkları altında kararlar yer aldı.

Bildiride, “TDT Devlet Başkanları, Kıbrıs sorununun, adadaki mevcut gerçeklere dayanarak, müzakere edilmiş, karşılıklı olarak kabul edilebilir ve uygulanabilir bir çözüme ulaştırılması ihtiyacını vurguladıklarını ve Türk Dünyası’nın ayrılmaz bir parçası olan Kıbrıs Türk halkıyla, eşit özden gelen haklarını güvence altına alma arzularında dayanışma içinde oldukları kabul edildi” ifadeleri kullanıldı.

Gazze konusunu da yer verilen bildiride, “TDT Devlet Başkanları, Gazze’deki feci insani durumun kötüleşmesinden derin endişe duyduklarını ifade ederek, Gazze’de acil ve kalıcı ateşkes ve engelsiz insani yardım erişimi çağrısında bulunduklarını ve İsrail-Filistin çatışmasına adil ve kalıcı bir çözüm bulunması ve 1967 sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan Filistin Devleti ile iki devletli çözümün ilgili BM kararları uyarınca uygulanması gerektiğini vurguladılar” denildi.

Bildiride, “TDT Devlet Başkanları, Türk Dünyası’nda ekonomik entegrasyonu güçlendiren ilk ortak finans kurumu olan Türk Yatırım Fonu’nun kurumsal ilerlemesini takdir ettiklerini ve fonun hızlı ve pratik bir şekilde faaliyete geçmesine büyük ilgi duyduklarını ve bölgesel kalkınmayı ve dış yatırımları hızlandırma konusundaki stratejik potansiyelinin önemini vurguladı” ifadeleri kullanıldı.

Uzay çalışmalarına da yer verilen bildiride, “TDT bayrağı altında, Üye Devletlerin ortak uzmanlığı ve teknolojik gücü sayesinde elde edilen önemli bir başarı olarak 2026 yılında fırlatılması planlanan 12U TDT-SAT Küp Uydusunun üretimi ve fırlatılması sürecinin hızlandırılması teşvik edildi” denildi.

TDT ülkeleri arasındaki iş birliğine değinilen bildiride, “İşbirliği çerçevesini güçlendirecek, birliği gösterecek ve ortak girişimleri ilerletecek olan ’Türk Devletleri Arasında Stratejik Ortaklık, Ebedi Dostluk ve Kardeşlik Antlaşması’ taslağının değerlendirilmesinin hızlandırılması çağrısında bulunulması kabul edildi” denildi.

Bildiride, “Avrupa’ya ihracat için Orta Asya-Azerbaycan Yeşil Enerji Koridoru’nun tesis edilmesini amaçlayan, Azerbaycan, Kazakistan ve Özbekistan arasında Yeşil Enerji Geliştirme ve İletimi Alanında Stratejik Ortaklık Anlaşması’nın imzalanması kabul edildi ve diğer üye devletler bölgesel enerji bağlantısallığını güçlendirmek için bu girişime katılmaya teşvik edildi” ifadeleri kullanıldı.

Bildiride, “15 Aralık’ın ’Dünya Türk Dil Ailesi Günü’ ilan edilmesine ilişkin karar taslağının Semerkant’ta düzenlenecek olan 43. UNESCO Genel Konferansı’nda 222. UNESCO Yürütme Kurul gündemine ortaklaşa sunulmasını desteklendiği ifade edildi. TDT Devlet Başkanları, Kazakistan’ın Aktau şehrinin 2025 Türk Dünyası Kültür Başkenti seçilmesini memnuniyetle karşıladıklarını ve 2025 yılı boyunca Aktau’da gerçekleştirilen ve Türk Dünyası halkları arasındaki kültürel bağları güçlendirmeye hizmet eden kültürel etkinliklerin düzenlenmesi takdirle karşılandı” denildi.

Bildiride, “TDT Devlet Başkanları, üçüncü ülkeler ve uluslararası kuruluşların, karşılıklı menfaat alanlarında TDT ile işbirliğini geliştirmeye yönelik artan ilgisini memnuniyetle kaydettiklerini ve TDT’nin BM Genel Kurulu ve İİT nezdinde gözlemci statüsü kazanması için ortak çabaların artırılması teşvik edildi” ifadeleri kullanıldı.