ABD Başkanı Donald Trump, Suriye’ye yönelik 2004’ten bu yana uygulanan çeşitli başkanlık kararlarını ve yaptırımları sona erdiren bir kararname imzaladı.
ABD Başkanı Donald Trump’tan Suriye’ye yönelik olumlu bir adım geldi. Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, “Bugün, Başkan Donald J. Trump, ülkenin istikrar ve barış yolunu desteklemek amacıyla Suriye yaptırım programını sona erdiren tarihi bir Başkanlık Kararnamesi imzaladı” denildi.
Suriye’ye yönelik 2004’ten bu yana uygulanan çeşitli başkanlık kararlarını ve yaptırımları sona erdiren kararnamenin kapsamadığı alanların da aktarıldığı açıklamada, “Karar, Suriye üzerindeki yaptırımları kaldırırken Beşar Esad, onun yakın çevresi, insan hakları ihlalcileri, uyuşturucu kaçakçıları, kimyasal silah faaliyetleriyle bağlantılı kişiler, DEAŞ veya onun bağlantılı grupları ve İran yanlısı vekil güçler üzerindeki yaptırımları sürdürmektedir. Karar, Dışişleri Bakanı’na, Esad rejimini vahşetlerinden dolayı yaptırımlarla cezalandıran bir yasa olan ‘Sezar Yasası’ kapsamında belirli kriterlerin karşılanması halinde yaptırımların kısmen ya da tamamen askıya alınmasını değerlendirmesi talimatını vermektedir” ifadeleri kullanıldı.
“Karar, Suriye’ye yönelik bazı dış yardımlara ilişkin kısıtlamaların kaldırılmasına izin vermektedir”
Beyaz Saray açıklamasında, “Karar, belirli mallara yönelik ihracat kontrollerinin gevşetilmesine ve Suriye’ye yönelik bazı dış yardımlara ilişkin kısıtlamaların kaldırılmasına izin vermektedir. Dışişleri Bakanı’na Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ), Yabancı Terör Örgütü (FTO) olarak tanımlanmasının gözden geçirilmesi talimatını vermektedir. Karar, Dışişleri Bakanı’na HTŞ’nin ve Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara’nın ‘Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Teröristler’ olarak tanımlanmasının gözden geçirilmesi talimatını vermektedir. Karar, Dışişleri Bakanı’na Suriye’nin ‘Terörizmin Devlet Destekçisi’ olarak tanımlanmasının gözden geçirilmesi talimatını vermektedir. Karar, Suriye’de istikrarı desteklemek amacıyla Birleşmiş Milletler nezdinde yaptırım hafifletilmesine yönelik yolları araştırması talimatını vermektedir” denildi.
Açıklamada ayrıca, “Terör örgütlerine güvenli liman sağlamayan ve dini-etnik azınlıkların güvenliğini garanti altına alan bir Suriye, hem ABD çıkarlarına hem de bölgesel güvenliğe hizmet edecektir” ifadeleri yer aldı.
Beyaz Saray, kararnamenin yarından itibaren yürürlüğe gireceğini açıkladı.
Ulusal olağanüstü hal sona erdi
ABD Başkanı Trump, 11 Mayıs 2004’te ilan edilen ve yıllar içinde farklı başkanlık kararlarıyla genişletilen Suriye’ye yönelik “ulusal olağanüstü hal” uygulamasına da son verirken, 13338, 13399, 13460, 13572, 13573 ve 13582 sayılı kararlar iptal edildi. Suriye’ye uygulanan mal varlığı dondurma ve ihracat yasakları kaldırıldı. Ancak bu düzenlemeler, daha önce alınmış ceza ve davaları etkilemeyecek.
Esad rejimine yönelik yeni yaptırımlar
Yaptırımların kaldırılmasına rağmen, Beşar Esad döneminde işlenen savaş suçları, insan hakları ihlalleri ve uyuşturucu kaçakçılığına karışan şahıslar ve kurumlar için daha hedefli yaptırımlar uygulamaya kondu. Kararda, 14 Ekim 2019 tarihli 13894 sayılı Başkanlık Kararnamesi genişletilerek bu kişilerin, ABD’deki tüm mal varlıkları dondurulacak, ABD vatandaşları ile işlem yapmaları yasaklanacak, ABD’ye girişleri askıya alınacak.
CBW ve Suriye Sorumluluk Yasası’nda muafiyetler
Beyaz Saray ayrıca, Kimyasal ve Biyolojik Silahların Kontrolü Yasası (CBW) çerçevesinde Suriye’ye uyguladığı 4 farklı kısıtlamanın da kaldırıldığını açıkladı. Bu muafiyetin yürürlüğe girmesi için Kongre’nin 20 günlük sessiz onayı beklenecek. Ticaret alanında ise, Suriye Sorumluluk Yasası’nın getirdiği bazı ihracat yasaklarından feragat edildiği duyuruldu.
Kararname ayrıca, ABD’nin Suriye ile ilişkilerdeki temel kırmızı çizgilerini de ortaya koydu. ABD’nin destekleyeceği Suriye yönetiminin “güvenilir ve kapsayıcı bir anayasa süreci yürütülmesi, uluslararası gözetim altında özgür ve adil seçimler yapılması, halkın iradesini temsil eden bir hükümetin kurulması” kriterlerinin karşılanması gerektiği belirtildi. Bu hedeflere zarar verecek faaliyetlere katılan kişi ve gruplara ise yaptırımlar uygulanmaya devam edecek.
