Sayıştay’ın 2024 yılı denetim raporu, Amasya Belediyesinde mali yönetim, ihale süreçleri ve taşınmaz işlemlerinde bir dizi mevzuata aykırılık tespit etti. Rapora göre belediyede süresiz kiralamalar yapıldı, bazı taşınmazlar ihalesiz tahsis edildi, gelir ve gider hesapları mevzuata uygun tutulmadı. Ayrıca belediyenin personel gideri oranı da kanunda belirlenen sınırı geçti.
Muhasebe kayıtlarında eksiklik, banka hesaplarında uyumsuzluk
Sayıştay raporuna göre Amasya Belediyesi’nin mali tabloları, banka hesaplarıyla tam uyumlu değil. Bazı hesap hareketlerinin muhasebeleştirilmediği, yabancı para cinsinden mevduatların değerlemeye tabi tutulmadığı belirlendi. Raporda, “102 banka hesabı ve 105 döviz hesabı dışında kalan bazı mevduatların kayıt altına alınmadığı, bu durumun mali tabloların güvenilirliğini zedelediği” ifadesi yer aldı.
Enflasyon düzeltmesi yapılmadı, bilanço gerçeği yansıtmıyor
2024 sonu itibarıyla yapılması gereken enflasyon düzeltmesi işlemleri Amasya Belediyesi’nde uygulanmadı. Sayıştay, bu eksikliğin bilanço ve faaliyet sonuçları tablolarında malî gerçekliği bozduğunu belirtti. Raporda, “Belediyenin varlık ve yükümlülükleri enflasyon etkisinden arındırılmadığından mali tablolar gerçeğe uygun değildir” tespiti yer aldı.
Mal ve hizmet alımları parçalara bölünerek doğrudan teminle yapıldı
Denetim bulgularına göre Amasya Belediyesi bazı mal ve hizmet alımlarını, Kamu İhale Kanunu’nun 22/d maddesindeki parasal limitleri aşmamak amacıyla parçalara bölerek doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirdi. Sayıştay, bu uygulamanın ihale sistemini dolanmak anlamına geldiğini belirterek, işlerin kısımlara ayrılmadan ihale edilmesi gerektiğini vurguladı.
Personel gideri kanuni sınırı aştı
Belediyenin 2024 yılı toplam personel giderleri, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49. maddesinde öngörülen yüzde 30 sınırını aşarak yüzde 36’yı geçti. Rapor, bu durumun bütçe disiplinini bozduğunu ve belediyenin mali sürdürülebilirliği açısından risk oluşturduğunu kaydetti. Ayrıca belediyede işçilere yıllık izinlerin kullandırılmadığı, fazla çalışma sürelerinin yasal sınırları geçtiği ve hizmet alımı personelinin hak edişlerinin eksik ödendiği de belirtildi.
Belediye taşınmazları süresiz ve ihalesiz kiralandı
Amasya Belediyesi’ne ait bazı taşınmazların ihale yapılmaksızın ve süresiz biçimde kiraya verildiği tespit edildi. Sayıştay raporunda, “Belediyenin mülkiyetinde bulunan taşınmazların, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre ihale yapılmadan encümen kararıyla kiralandığı ve teminat alınmadığı” ifadelerine yer verildi. Ayrıca bazı taşınmazların derneklere ve kooperatiflere mevzuata aykırı olarak tahsis edildiği, bu tahsislerin iptal edilip taşınmazların geri alınması gerektiği belirtildi.
Ticari taksi ve servis araç plakaları süresiz kullandırıldı
Denetim raporunda dikkat çeken bir diğer bulgu, ticari taksi ile servis araç plakalarının ihalesiz ve süresiz biçimde kullandırılması oldu. Kamu İdaresi tarafından geçmiş dönemlerde tahsis edilen ve halen faal olarak kullanılan ticari taksi ile servis araç plakalarının mevzuata aykırı biçimde ihale yapılmadan ve süresiz bir hak olarak kullandırıldığının görüldüğü bildirildi.
Gelir kayıpları ve tahsilat eksiklikleri
Amasya Belediyesi’nde katı atık, atıksu ve çevre temizlik ücretlerinin bazı mükelleflerden tahsil edilmediği veya düşük tahakkuk ettirildiği tespit edildi. Ayrıca emlak vergisi muafiyetlerinden yararlanan mükellef listelerinin güncel olmadığı, bu nedenle gelir kaybı yaşandığı kaydedildi.
Özel işletmelerin giderleri belediye bütçesinden karşılanmış
Sayıştay, belediyenin mülkiyetindeki bazı taşınmazlarda faaliyet gösteren özel işletmelerin elektrik tüketim bedellerinin belediye tarafından ödendiğini belirledi. Bu bedellerin işletmelerden tahsil edilmemesi kamu zararı oluşturdu. Rapor, “Kamu kaynaklarının özel kişiler lehine kullanılmaması için yasal faiziyle tahsil yapılmalıdır” uyarısında bulundu.
İç kontrol sistemi eksik, mali yönetim zayıf
Raporda, belediyenin iç kontrol ve ön mali kontrol sistemini kurmadığı, hataları önleyecek bir mekanizma işletilmediği belirtildi. Sayıştay, “Belediyede iç denetim mekanizması etkin değildir. Hata, hile ve usulsüzlüklerin tespiti tesadüfi olmaktadır” değerlendirmesinde bulundu.
Sonuç: Mevzuata aykırılıklar zinciri
Sayıştay, Amasya Belediyesi’nin 2024 yılı mali tablolarına “sınırlı olumlu görüş” verdi. Raporun sonunda belediyeye; kayıt dışı banka hesaplarının muhasebeleştirilmesi, süresiz kiralamaların iptali, hat tahsislerinin ihale yoluyla yapılması, kamu zararına neden olan ödemelerin tahsil edilmesi ve iç kontrol sisteminin kurulması yönünde uyarı yapıldı.
