Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş başkanlığında toplandı ve eski TBMM başkanlarını dinledi. Kurtulmuş, komisyonda uyarılarda bulunarak, “Hiç kimse bugün burada sanki bir yasa üzerinde çalışılıyormuş gibi ya da bir anayasa çalışması yapılıyormuş gibi bir algı oluşturmaya kalkmasın. Milletimiz her şeyi görüyor” dedi.
Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, TBMM Başkanı Kurtulmuş başkanlığında toplandı ve eski TBMM başkanlarını dinledi.
Komisyonda konuşan 25. TBMM Başkanı Cemil Çiçek, algıları değil, olguları konuşmanın önemine değinerek, “Bu hamaset konusu yapılamaz, husumet konusu yapılamaz. Gerçek neyse olduğu gibi kabul edip, çözmek lazım. İç siyasetin malzemesi yapılmaması lazım. Biz terör meselesini hükümet meselesi olarak kabul etmişiz. Ama hiç de öyle olmamış. Türkiye Cumhuriyeti Devleti çözmek zorunda. Bu devlet sorunudur deyip ona göre konuyu incelemek lazım. Üzerinde konuştuğumuz konunun özelliklerini bilmek lazım. Türkiye hudutları içinde olan bir şey değil, bölgesel bir sorun haline gelmiştir. Oradaki yaşanan olaylar, dinamikler ele alınmadan olmaz. Silahları kim bırakacak? Bunun cevabını vermek siyasetçiye düşer. Suriye kuzeyindeki yapılar bu konunun içinde mi? Bunları netleştirmek lazım. Biz kendi üzerimize düşeni yapalım. Bu mesele bizde başlasa bile bu komisyonun dışında bileşenlerin devreye girmesi gerekir. Güven problemimiz var. Güven arttırıcı küçük işlerden başlayalım. Terör meselesinde dış destek kesilmeden başarılı olmaz” ifadelerini kullandı.
26. TBMM Başkanı İsmet Yılmaz ise süreçle ilgili olarak, “Devlet ve millet sürecin sahibidir. Bu sorunun çözümünde gelinen nokta önemlidir” şeklinde konuştu.
Yılmaz, çatışma noktalarının çatışma noktası olmaktan çıkarıldığını belirterek, “24 saat Kürtçe yayın yapan televizyon kuruldu. Kürtçe Enstitüleri açıldı. Milli Eğitim Bakanlığınca Kürtçe ve Zazaca seçmeli ders haline getirildi. Ana dilde propaganda yapılması serbest bırakıldı. Cemevleri kuruldu” diye konuştu.
27. TBMM Başkanı İsmail Kahraman da terörün bitirilmesi için Diyarbakır örneğini vererek, dış güçler sebebiyle başarıya ulaşamadığını ifade etti.
28. TBMM Başkanı Binali Yıldırım ise terörün kalıcı sona ermesinin yalnızca beyanatla olmayacağını belirterek, “Sadece PKK değil, bütün uzantılarıyla silah bırakması ile olur. Bu süreçte komisyonda yer alan milletvekillerimiz, CHP Genel Başkanı, DEM Parti Eş Genel Başkanları katkıları var. Bu irade devleti, milletiyle 86 milyonun iradesidir. Umutla ve olumlu bakıyoruz. Büyük bedelle kurduğumuz Türkiye Cumhuriyeti Devleti sınırları, üniter devlet yapısı, Cumhuriyet’in temel unsurları kırmızı çizgimizdir. Terörsüz Türkiye hedefine ulaşmak mümkün. Bizim için her vatandaş eşit yurttaştır” şeklinde konuştu.
Yıldırım, sözlerine şöyle devam etti:
“Yerle yönetimlerin güçlendirilmesi, hizmetlerin daha etkin yapılması için gereklidir. Kaynak ve yetkileri arttırılmış belediyeler vatandaşın taleplerini daha hızlı karşılar.”
Kendi dönemlerinden önce doğu ve güneydoğu illerinin geri kaldığını söyleyen Yıldırım, “İnsanların dilleri yasaklandı. Devlet ve vatandaş arasındaki bağ zayıfladı. Yasakları kaldırdık. TRT Kürdi’yi yayına soktuk. Kürtçe okullarda seçmeli ders oldu. Bölünmüş yollar, barajlar, üniversiteler, sulama kanalları yaptık” ifadelerini kullandı.
29. TBMM Başkanı Mustafa Şentop da 2013-2015 yılları arasında çözüm süreci diye adlandırılan döneme işaret ederek, “Cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı çatışma çözümü girişimidir. Oslo’daki gizli görüşmeler, ardından milli birlik ve kardeşlik açılımı ve nihayetinde 2013’te ilan eden çözüm süreci birbiriyle bağlantılı adımlar olarak hayata geçti” diye konuştu.
Şentop, ’Terörsüz Türkiye’ hedefinin uzun soluklu bir proje olduğunu söyleyerek, “Seçim takvimlerine kurban edilmemelidir. Bütün partiler hedefini stratejik bir mesele olarak görmelidir. Bu da ancak sürecin şeffaf, hesaplar edilip ve meclis denetiminde olması ile mümkündür. Her şeyin bir vakti, zamanı vardır. O zaman, bu zamandır, bu vakittir. Birçok tecrübe sonucu bir ortam, bir iklim meydana gelmiştir. Türkiye’de siyaset ortağı özellikle Türkiye Büyük Millet Meclisi her türlü ülke sorunlarının konuşulup tartışılabileceği bir zemini uzun zamandır görmektedir. Terörün de istismar edeceği hiçbir şey yok. Terörün tek gerekçesi terördür” diye konuştu.
TBMM’nin eski başkanlarının konuşmaları bittikten sonra TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş değerlendirme yaptı. Kurtulmuş, eski başkanların konuşmalarına değinerek şunları kaydetti:
“Bu komisyonun, tarihi bir dönemeçte, tarihi bir sorumluluk altında olduğunu, bu sorumluluğunu yerine getirirse de millete karşı fevkalade büyük bir ödevi yerine getirmiş olacağını hemen hemen hepsi farklı cümlelerle de olsa ifade ettiler. Ayrıca başkanlarımızın yine ortak olarak dile getirdiği hususlardan birisi; bu sürecin gerektirdiği adımların atılabilmesi için odaklanarak çalışmanın veriminden istifade etmek ve özellikle işi zamana yaymadan en kısa süre içerisinde hayırlı bir şekilde sonuçlandırmak gibi ortak bir temenniyi de dile getirdiler. Yine 10 meclis başkanımızın hepsinin aşağı yukarı dile getirdiği bir diğer husus, bu meselenin gündelik parti siyasetinin ötesinde, bir milli mesele olarak ele alınması ve sonuçlandırılması için gayret edilmesidir. Ben çok teşekkür ediyorum. Gerçekten yararlandığımız, ufuk açıcı görüşler burada dile getirildi. Önümüzdeki süreçlerde zaman zaman sizlerin de talepleriniz olduğu takdirde buraya görüşlerinizi aksettirmeniz mümkündür.”
Kurtulmuş, komisyonda uyarılarda bulunarak, “Hiç kimse bugün burada sanki bir yasa üzerinde çalışılıyormuş gibi ya da bir anayasa çalışması yapılıyormuş gibi bir algı oluşturmaya kalkmasın. Milletimiz her şeyi görüyor. Bu toplantıların hepsi, bugün 7. toplantımızı bitirdik, her anı hem zabıtlar vasıtasıyla hem de bizi izleyen medya mensubu değerli arkadaşlarımız vasıtasıyla kamuoyuyla paylaşılıyor. Bir tek toplantı, hepimizin ortak kararıyla, o da niteliği gereği istihbarat bilgilerinin paylaşıldığı toplantı olduğu için kapalı oldu. Dolayısıyla bu toplantının çok verimli olduğunu, çok faydalı olduğunu, yeni birtakım bakış açılarına katkı sunduğunu düşünüyorum. İnşallah toplantılarımıza süratle devam edeceğiz ve sonuç alacağız. Ümitvar olduğunuzu görüyorum. Bu ümitli yaklaşımlarınız dolayısıyla teşekkür ediyorum. Bu toplantılar sürdükçe toplumun farklı kesimlerine de yayılarak devam ettiğini görüyorum” dedi.

Kurtulmuş: “Hiç kimse burada sanki bir yasa üzerinde çalışılıyormuş gibi ya da bir anayasa çalışması yapılıyormuş gibi bir algı oluşturmaya kalkmasın. Milletimiz her şeyi görüyor”
Yorum Yaz