İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) İran’ın nükleer programına yönelik yaptırımlarının ertelenmesini öngören karar tasarısını reddetmesine tepki göstererek, “ABD diplomasiyi baltaladı, üç Avrupa ülkesi de toprağa gömdü. Hem ABD hem de Avrupa ülkeleri, İran’ın barışçıl nükleer programını sürekli olarak yanlış yansıttı” ifadelerini kullandı.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Rusya ve Çin tarafından sunulan ve İran’ın nükleer programı nedeniyle BM yaptırımlarının 18 Nisan 2026’ya kadar ertelenmesini öngören karar tasarısının Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) reddedilmesine tepki gösterdi. Arakçi, BMGK’da yaptığı konuşmada, İran’ın nükleer anlaşma kapsamındaki tüm yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirdiğini vurgulayarak, “İran, 1970’ten bu yana Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na (NPT) taraf sorumlu bir üye olarak nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla ve tam şeffaflıkla kullanmıştır. 12 yıl önce İran ile 5+1 ülkeleri arasında başlayan müzakereler, iki yıl süren görüşmelerin ardından anlaşmayla sonuçlandı. Bu anlaşma, 2015’te BM Güvenlik Konseyi’nin 2231 sayılı kararıyla onaylanan tarihi bir diplomatik başarı oldu” dedi.
“İran yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirdi”
Arakçi, İran’ın anlaşmayı tamamen uyguladığını belirterek, “Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) bunu 15 ardışık raporla teyit etti. Hiçbir ülkenin nükleer programı bu kadar kapsamlı ve sıkı denetimlerden geçmemiştir. Buna rağmen ABD, 2231 sayılı kararı ve uluslararası hukuku açıkça ihlal ederek anlaşmadan tek taraflı olarak çekildi ve diğer ülkeleri de bu karara uymaya zorladı. Bu adım için hiçbir meşru gerekçe sunulmadı” ifadelerini kullandı.
“Nükleer silah hedefimiz yok”
Arakçi, İran’ın nükleer silah üretme gibi bir hedefinin olmadığını vurgulayarak, “İran nükleer silahlar da dahil olmak üzere her türlü kitle imha silahını kesin olarak reddetmektedir. Bu silahlar insanlık dışı olmakla birlikte, İslami değerlere ve savunma doktrinimize aykırıdır. Buna rağmen İran, yasa dışı yaptırımlar, nükleer bilim insanlarına yönelik suikastlar ve nükleer tesislerimize yapılan saldırılara karşın nükleer anlaşma, NPT ve denetim anlaşmalarındaki yükümlülüklerini ihlal etmemiştir” dedi.
“ABD diplomasiyi baltaladı, Avrupa toprağa gömdü”
Arakçi mevcut durumun, ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesi ile İngiltere, Fransa ve Almanya’nın oluşturduğu “Avrupa Üçlüsü” (E3) grubunun taahhütlerini yerine getirmede etkili adımlar atmamasının sonucu olduğunu belirtti. Arakçi, “ABD diplomasiyi baltaladı, üç Avrupa ülkesi de toprağa gömdü. Bu tablo bir günde oluşmadı. Hem ABD hem de Avrupa ülkeleri, İran’ın barışçıl nükleer programını sürekli olarak yanlış yansıttı. Diyaloğu yeniden canlandırmak için işbirliği yapmak yerine, üç Avrupa ülkesi çatışmayı tercih ederek BM yaptırımlarını devreye soktu. İran ise buna rağmen işbirliği yolunu seçti” ifadelerini kullandı.
“Diplomasi çabaları karşılıksız kaldı”
Tahran yönetiminin diplomasiye fırsat tanıdığını hatırlatan Arakçi, “9 Eylül’de Kahire’de UAEA Başkanı Rafael Grossi ile bir mutabakat zaptı imzaladım. Bu adım, Ajans ve uluslararası toplum tarafından memnuniyetle karşılandı. Ancak ABD ve E3’ten yapıcı bir yaklaşım göremedik. New York’ta da krizi önlemek için birçok öneri sunduk ama hepsi görmezden gelindi. E3, bağımsız hareket etmek yerine Washington’un çizgisini takip etti” dedi.
“Yasa dışı yaptırımları tanımıyoruz”
ABD ve E3’ün İran’a yönelik BM yaptırımlarını yeniden uygulama kararlarını tanımayacaklarını belirten Arakçi, “BM Güvenlik Konseyi Başkanı Lee Jae Myung’dan bugünkü kararı yasa dışı ilan etmesini istiyoruz. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’den de yaptırımları geri getirmeye yönelik her türlü girişimden kaçınmasını talep ediyoruz. Bu yasa dışı mekanizmayı desteklemek için hiçbir kaynak harcanmamalıdır. Bu yolu izleyenler, BM’nin itibarına zarar vermekten ve İran halkına verilecek her türlü zarardan sorumlu olacaktır” ifadelerini kullandı.
“Uluslararası güven zedeleniyor”
Alınan kararların uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve büyük bir güven kaybına yol açacağını belirten Arakçi, “Bugünkü gelişmeler tehlikeli bir emsal oluşturmuştur. Eğer anlaşmalar keyfi şekilde ihlal edilebiliyorsa, hiçbir ülke uluslararası taahhütlere güvenemez. Eğer yasa yerine güç kullanılarak yasa dışı eylemler dayatılıyorsa, BM Güvenlik Konseyi itibarını ve otoritesini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacaktır. Bu durum sadece İran’a değil, tüm uluslararası hukuk sistemine ve kolektif güvenliğe zarar verecektir” dedi.
