Macaristan’ın başkenti Budapeşte’nin ev sahipliği yaptığı Türk Devletleri Gayriresmi Zirvesi, Türk dünyasından devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla başladı.
Macaristan’ın başkenti Budapeşte, Türk Devletleri Gayriresmi Zirvesi’ne ev sahipliği yapıyor. Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın liderliğini yaptığı zirve, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yanı sıra Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ve Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Genel Sekreteri Kubanıçbek Ömüraliyev’in katılımıyla başladı.
Zirvenin açılışında konuşan Macaristan Başbakanı Viktor Orban, katılımlarından ötürü Türk Devletleri Teşkilatı üyesi ülkelerin devlet başkanlarına teşekkür etti. Orban, “Ülkelerinizin Macaristan’a verdiği destek, bizim açımızdan çok önemli. Sadece Avrupa Birliği (AB) dinamiklerine bağlı olsaydık durum bizim için çok daha farklı olurdu, zorluk yaşardık. Oysa TDT dahilindeki ekonomik ilişkiler ve diğer alanlardaki ilişkilerimiz sayesinde durum böyle değil” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın barış girişimlerine övgü
Ukrayna’ya komşu bir ülke olarak 3 yıldır savaşın gölgesinde yaşadıklarını ifade eden Macar lider, “Bunun ekonomik etkileriyle karşı karşıya bulunuyoruz. Fakat sizlerle olan iş birliği sayesinde bunun etkilerini azaltabildik. Her şeyden önce size Macar halkı adına teşekkür ederim. Üç yıldır her zaman barıştan yana oldunuz. Bu ahlaki açıdan doğru bir yaklaşım olmanın yanı sıra aynı zamanda kendi çıkarımızaydı. O yüzden Türkiye Cumhurbaşkanını ve üstlendiği barış misyonunu çok takdir ettiğimizi söylemek istiyorum. Son üç yıla bakıldığında ülkenizde ve başka yerlerde arabuluculuk yapıldı” diye konuştu.
Savaştan dolayı Macaristan dahil birçok Avrupa ülkesinin enerji kriziyle karşı karşıya kaldığını vurgulayan Orban, “Çin ve Avrupa’yı kıyasladığımızda, biz krizlerle karşı karşıya kalıyoruz, fiyat seviyelerinden dolayı ekonomik olarak rekabetçi olamıyoruz” dedi.
Yaptırımlar nedeniyle Avrupa’nın kurulmasına da vesile olan temel ilkelerin sarsıldığını ifade eden Orban, yaptırım politikasının ekonomilerini oldukça olumsuz etkilediğine dikkat çekti. Orban, “Avrupa’nın artık bir ekonomi stratejisi yok. Eski strateji işlemiyor ve yerine yenisi konulamadı. Bizim kendi ekonomimiz de dalgalı sularda ilerliyor” ifadesini kullandı.
Orban, “Sayın Erdoğan mutlaka hatırlayacaktır, burada Batı’da mesela Türk akımı nasıl ilerleyebilir bunu çok konuşmuştuk. Batılılar bunu engellemek için çok şey yaptı ama biz bunu inşa ettik. Bu boru hattı olmasaydı belki Macaristan için enerji olmayacaktı. O yüzden Sayın Erdoğan’a teşekkür ederim çünkü bu projeyi çok güçlü bir şekilde desteklemişti. Ekonomimiz bunun üzerinden ilerliyor” dedi. Orban, konuşmasını “Saygıdeğer cumhurbaşkanları, katılımınız bizi çok mutlu etti. Teşekkürler. Sizi dost biliyoruz, bize verdiğiniz fırsat ve iş birliği için hepinize teşekkürler. Macar şirketler adına, Macaristan adına da teşekkür ediyorum” ifadeleriyle sonlandırdı.
“Kırgızistan Cumhuriyeti ve TDT Dönem Başkanı olarak desteğinizi bekliyoruz”
Zirvede Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ise bölgesel barış tehditleriyle karşı karşıya bulunulan bir dönemde üst düzey iş birliği ve koordinasyonun büyük önem arz ettiğini ifade etti. Katılımcı ülkelerden Kırgızistan’ın uluslararası girişimlerine ve ülkesine destek talebinde bulunan Caparov, ülkesinin TDT dahilindeki tüm çabaları, entegrasyonu ve refahın artırılmasına yönelik girişimleri desteklediklerini ifade etti. Caparov, “Kırgızistan Cumhuriyeti ve TDT Dönem Başkanı olarak desteğinizi bekliyoruz” diye konuştu.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ise dünyanın tarifeler konusunda yaşadığı sorunlara dikkat çekerek TDT üyesi ülkeler arasındaki iş birliğinin ve ortak projelerin önemine dikkat çekti.
