İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Tekstil ve Moda Tasarımı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Elvan Özkavruk Adanır ile Dr. Öğretim Üyesi Duygu Ebru Öngen, kumaş parçalarını kullanarak tasarladıkları 27 hamam tasıyla özel bir koleksiyon oluşturdu. Farklı boyama teknikleri, desenler ve el işlemeleri yaparak Türk kültürünün simgesel nesnelerinden biri olan ‘hamam taslarını’ sanata uyarlayan Adanır ve Öngen, aralık ayında Çin’de düzenlenecek ‘Lozan’dan Pekin’e Uluslararası Lif Sanatı Bienali’ne kabul edildi.
Türkiye’den kabul edilen tek çalışma
Türk hamam kültürünü uluslararası alandaki yüz binlerce kişiye ulaştıracak ‘Hamam Tasları: Duyulara Hitap Eden Su’ adlı koleksiyon, 53 ülkeden 110 projenin yer alacağı bienale, Türkiye’den kabul edilen tek çalışma oldu. Prof. Dr. Adanır, bienale art arda dördüncü kez seçilen tek Türk tasarımcı olarak da tarihe geçti.
“Anadolu kültüründe farklı kullanımlar var”
Yaklaşık 5 aylık çalışma sonunda tamamladıkları projeye ilişkin bilgiler veren İEÜ Tekstil ve Moda Tasarımı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Elvan Özkavruk Adanır, en büyük amaçlarının Türk kültürünü tanıtmak olduğunu söyledi. Çalışma sürecinde çok keyif aldıklarını ifade eden Prof. Dr. Adanır, “Hamam taslarının, Anadolu kültüründe farklı ritüellerde kullanımı var. Örneğin; gelin ve çocuk hamamlarında kullanılan tasların boyutları bile farklı olabiliyor. Hamam kültürü yaygın olduğu için taslara da önem verilirmiş, bu konuda hassas davranılırmış. Eski dönemlere baktığımızda özellikle gelin taslarının daha özenilerek yapıldığını görüyoruz. O nedenle biz de kumaşları değerlendirip özel motifler işleyerek 27 farklı hamam tası hayata geçirdik. Ortaya da çok güzel sonuçlar çıktı” diye konuştu.
“Literatürü taradık, müzeleri gezdik”
Bu süreçte çok sayıda hamam tasını incelediklerini dile getiren Prof. Dr. Adanır, “Eskişehir ve Gaziantep’teki hamam müzelerini gezdik. Literatürü taradık, motifleri tespit ettik. Ebru hocanın bu konuda biriktirdiği yayınlardan, kitaplardan da faydalandık. Kültürümüzü tanıtırken, suyun temizlenmek ve arınmak için önemini de vurguladık. Böylesine saygın bir bienalde yer almak, bizim için büyük gurur ve mutluluk kaynağı” ifadelerini kullandı.
“Geleneksel desenler de yer aldı”
İEÜ Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Duygu Ebru Öngen ise, “Projedeki her bir hamam tasının renkleri, tonlamaları ve işlemeleri birbirinden farklı. Çalışmada, kumaş ve metalik ipliklerin olduğu tekstil malzemelerini kullandık. El işlemeleri ile geleneksel desenler yaptık. Osmanlı döneminde kullanılan hamam tasları, benim hep ilgimi çekmiştir. 2002 yılından günümüzde kadar olan sürede, bu konuyla ilgili pek çok çalışma gerçekleştirdim. ‘Hamam Tasları: Duyulara Hitap Eden Su’ adlı projemizin çok ciddi bir arka planı var” dedi.
