Van’ın tarihi değerlerinden biri olan Tahir Paşa Konağı, aslına uygun şekilde kerpiçle yeniden inşa ediliyor.
Van Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığınca yürütülen rekonstrüksiyon çalışmalarıyla birlikte Tahir Paşa Konağı, Van’ın geleneksel sivil mimarisine yeniden kazandırılıyor. Yaklaşık 850 metrekarelik kapalı alana sahip yapı, 19. yüzyıl sonlarından itibaren Osmanlı yönetici sınıfı tarafından kullanıldı. Geçmişte Van Valisi Tahir Paşa’nın konutu olarak bilinen yapı, bir dönem Kazım Karabekir Paşa’nın çocukluğuna da ev sahipliği yaptı.
1979 yılında Ankara Yüksek Anıtlar Kurulu tarafından tescillenen konak, iki katlı, düz toprak damlı ve geleneksel Van konut mimarisinin önde gelen örnekleri arasında gösteriliyor. 1980’li yıllara kadar ayakta kalan yapı, 1990’lara dek kısmen kullanılmaya devam edildi.
Ancak ilgisizlik ve bakımsızlık sonucu üst örtüsü çöktü, beden duvarları yıkıldı ve yapı zamanla harabeye dönüştü. Hazırlanan rekonstrüksiyon projesiyle birlikte, konak geleneksel yapım tekniklerine uygun olarak yeniden inşa ediliyor. Kullanılan kerpiçler, özel olarak kaya tuzu, odun külü, saman ve doğal toprak karışımıyla üretildi. Üç ay önce hazırlanan bu kerpiçler, binanın duvarlarında özgün dokuya uygun olarak kullanılıyor.
’’Konak, birçok devlet yetkilisi tarafından kullanılmış’’
İHA muhabirine konuşan Yüzüncü Yıl Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölüm Başkanı Doç. Dr. Şahabettin Öztürk, Van’ın önemli tarihi yapılarından biri olan Tahir Paşa Konağı’nda rekonstrüksiyon çalışmalarının bir ay önce başladığını belirtti. Çalışmaların yapı mülk sahibi Elmas Öztürk ile Van Valiliği arasında imzalanan protokol kapsamında devam ettiğini hatırlatan Doç. Dr. Öztürk, “Tahir Paşa Konağı, 1980’li yıllara kadar ayakta kalmış, 1990’lara kadar da kısmen kullanılan bir yapıydı. Ancak zamanla bakım eksikliği ve ilgisizlik nedeniyle önce üst örtüsü, ardından beden duvarları yıkılarak harabe haline geldi. Günümüze oldukça yıpranmış bir şekilde ulaşan yapının, hazırlanan rekonstrüksiyon projesiyle aslına uygun olarak yeniden inşası sürmektedir. Konak 1979 yılında Ankara Yüksek Anıtlar Kurulu tarafından tescillenerek koruma altına alındı. Yapı, 2 bin 660 metrekarelik bir alan üzerinde kurulu, iki katlı, düz toprak damlı geleneksel bir konaktı. Van’daki geleneksel sivil mimarinin önemli örneklerinden biri olan bu yapı, geçmişte Van Valisi Tahir Paşa başta olmak üzere birçok devlet yetkilisi tarafından kullanılmıştır” dedi.
“Kazım Karabekir Paşa’nın çocukluğu bu yapıda geçti’’
Konağın tarihi önemine dikkat çeken Öztürk, “Kazım Karabekir Paşa’nın babası Mehmet Emin Bey, bu yapıda görevliydi. Paşa’nın yaklaşık 5 yıllık çocukluk dönemi burada geçmiştir. Daha sonra mülkiyet devletten şahıslara geçmiş ve yapı uzun yıllar Mustafa Dileverzade adlı bir aile tarafından kullanılmıştır. 1990’lara kadar kullanılan yapı, daha sonra Elmas Öztürk Hanımefendi’ye geçmiştir” ifadelerini kullandı.
Projenin, Van’ın kaybolmaya yüz tutmuş geleneksel sivil mimarisine büyük katkı sağlayacağını söyleyen Öztürk, Tahir Paşa Konağı’nın dış yapısının ekim ayı ortalarında yüzde 90 oranında tamamlanması hedeflendiğini kaydetti.
Yapının inşaat ustası Nasır Afgan ise Van’da şu ana kadar birçok tarihi projede yer aldığını dile getirerek, “Tahir Paşa Konağı yapımında 15 kişilik ekibimle çalışıyorum. Kerpiçleri üç ay önce kestik. Bu kerpiçlerin içine kaya tuzu, odun külü ve saman katıldı. Şu an yapının zemin katı bitmek üzeredir” diye konuştu.
