Bahçeşehir Üniversitesi’nde (BAU) Tekstil ve Moda Tasarım Bölümü, farklı illerden gelen dokuma meraklılarının da merkezi haline geldi. Bölüm koordinatörü ünlü modacı Fırat Neziroğlu, Anadolu’nun yitip gitmek üzere olan 128 kumaş türünü dokumayı gençlere öğretiyor. ‘Genç dokumacılar’ adıyla kurs alan öğrenciler, kökeni Anadolu olan ve NASA’nın astronot kıyafetlerinde kullandığı Ankara keçisi yününden ip yapmayı, ipek böceğini öldürmeden ipek üretmeyi de öğreniyorlar.
İngiliz Kraliyet Ailesi ve Tayland Kraliçesine yaptığı tasarımlarla gündeme gelen Türkiye’nin önemli modacılarından Fırat Neziroğlu, Bahçeşehir Üniversitesi’nde öğrenciler yetiştiriyor. Dünyaca tanınırlığının yanında Türkiye’deki yerel dokuma değerleri için de önemli projelere imza atan Neziroğlu, Ankara keçisinin yününden ip ve ürün yaparak atıl hale gelen bu geleneği yeninden canlandırdı. Ultraviyole ışınları engelleyen ve NASA astronotlarının kıyafetinden de kullanılan Ankara keçisi yününü farklı alanlarda kullanan Neziroğlu, ipek üretmek için kozasındayken kaynar suya atılan ipek böceklerini kurtarmak için de bir teknik geliştirdi.
Türkiye’de üreticisi iyice azalan ya da üretimi son bulan 128 kumaşı yeninden tekstil kültürüne kazandıran Fırat Neziroğlu, bu bilgilerini öğrencilerine ve staj imkânları sunduğu ‘Genç Dokumacılar’ gurubuna aktarıyor. Farklı illerden gelen öğrencilerden oluşan ‘Genç dokumacılar’ aldıkları eğitimle birçok farklı kumaşın ipinin nasıl üretildiğini, kumaşın nasıl dokunduğunu, nerelerde kullanıldığını, kültürel özelliklerini ve yenilikçi kullanım şekillerini öğreniyor.
Ankara keçisi yününden astronot kıyafeti
Üniversitedeki atölyesinde öğrencileriyle yaptığı çalışmalarla deneyimlerini genç öğrencilerine aktaran Fırat Neziroğlu, Anadolu tekstil kültürünün gelecek nesillere aktarılmasının önemi üzerinde dururken şu ifadelere yer verdi:
“Uzun zamandır Andolu’da üretilen kültürel kumaşlarımızla ilgileniyorum. Erzurum’dan Şile’ye, Giresun’dan Hatay’a birçok ilde çalışma yaptık. Bazılarının artık ustalarının dahi kalmadığı 128 kumaş tespit ettik. Bunları iplik üretiminden kumaş tasarımına kadar uygulamalarla ürettik. Bazılarını çağdaş motiflerle geliştirdik. Mesela Ankara keçisinin yünü çok kıymetlidir. Bu yünün ultraviyole ışın geçirmeme özelliği sebebiyle NASA astronot kıyafetlerinde kullanılır. Ülkemizde ticari anlamda Ankara keçisi yünü üretimi kalmamıştı. Keçilerimizin sayısı yok denecek kadar azalmıştı. Kökeni Anadolu olan bir alanda İngilizler tekel durumundaydı. Bu alanda yetkililerle uzun süre çalışmalar yaptık. Şimdi ülkemizde 130 bin baş Ankara keçisiyle üretim yapılıyor. Bu yünlerden yapılan iplikleri değerlendiriyoruz.”
Hedef tekstil kültük hazinelerini korumak
Genç dokumacıların, dünyadaki birçok kumaşı öğrenirken Anadolu tekstil kültür hazinelerini üretmeyi öğrenmelerine önem verdiğini dile getiren Neziroğlu sözlerine şöyle devam etti:
“Anadolu çok zengin bir tekstil kültürü mirasına sahip. Biz genç dokumacılara hem kültür hazinelerimiz olan bu kumaşların üretimini ve çağdaş tekstil ürünlerini öğretiyoruz. Bu yıl farklı illerden yaklaşık 50 genç arkadaşımız var. Ve bu gençlerden oluşan ekiplerle çok güzel işler çıkardık. Kültür mirasımızın korunması açısından bunu önemsiyorum. Ayrıca dokumayı 7’den 70’e herkese sevdirmek için de çalışıyoruz. Bu çalışmalarla tekstil kültür hazinelerimizi koruyabileceğimizi düşünüyorum. Genç dokumacılar, dünyadaki farklı kumaşları da öğreniyor. Gelecekte dünya çapında modacılar olabilmeleri en büyük hedefimiz. Bunun içinde hem kendi tekstil kültürümüzü hem de dünyayı bilmek zorundalar.”
İpek böceğinin hayatını kurtaran yöntem
Canlıların hayatını ve ekolojik yapıyı da çok önemsediğini söyleyen Fırat Neziroğlu, “İpek böcekleri tırtılken dönüşmek için koza örer kendisine, klasik yöntemlerde ipek üretmek için koza kaynar suya atılır. İpek elde etmek için ipek böceği haşlanarak ölür. Bu duruma son vermek için yaptığımız çalışmalarla yeni bir yöntem bulduk. İpek böceklerini öldürmeden ipek üretebiliyoruz. Bu yöntemi Hatay’da deprem bölgesindeki bir dokuma gurubuna öğrettik. Ankara’da aynı çalışmayı yaptık. Genç dokumacılar da ipek böceğinin hayatını koruyarak ipek üretmeyi öğreniyor” dedi.
