Suriyelilerin ülkelerine dönmeye başlaması, sanayi şehri Gaziantep’te başta ayakkabı ve tekstil olmak üzere birçok sektörde eleman açığına yol açtı.
Suriye’deki iç savaştan kaçarak geldikleri Türkiye’de farklı şehirlere yerleşen ve çeşitli sektörlerde çalışan sığınmacılar, 61 yıllık Esad rejiminin yıkılmasıyla ülkelerine dönmeye başlamıştı. 500 bini aşkın Suriyelinin bulunduğu Gaziantep’te de başta ayakkabı, tekstil ve oto sanayii olmak üzere çeşitli sektörlerde çalışan Suriyelilerin ülkelerine dönmesiyle birlikte eleman problemi baş gösterdi. Özellikle emek yoğun sektörlerde nitelikli ve yetişmiş eleman bulunamıyor. Türkiye’nin en önemli sanayi kentlerinden olan Gaziantep’te dünyanın birçok ülkesine yılda 10 milyar doları aşkın ihracat gerçekleştiren 5 Organize Sanayi Bölgesi’ndeki ayakkabı firmaları, son yıllarda yaşanan ara eleman sıkıntısının Suriyelilerin ülkelerine dönmesiyle daha da arttığına dikkat çekti. İstanbul’dan sonra Türkiye’nin en büyük ikinci ayakkabı üretim merkezi olan Gaziantep’te, Suriyelilerin yoğun olarak çalıştığı sektörlerden biri olan ve kalifiye eleman sıkıntısı yaşanan sektörde işçi açığı oluştu.
“Suriyelilerin en çok ayakkabı sektöründe çalışıyordu”
Gaziantep Ayakkabıcılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Mehmet Emin İnce, 80 bin kişinin çalıştığı ayakkabı ve terlik sektöründe yıllardır var olan eleman sıkıntısının Suriyelilerin ülkelerine dönmeye başlamasıyla arttığını söyledi. Ayakkabı sektöründe yaklaşık 10 bin Suriyeli sığınmacının istihdam edildiğini bildiren İnce, “Suriyeliler normalleşme ile birlikte ülkelerine dönmeye başladılar. Gaziantep’te yaşayan Suriyeliler en çok ayakkabı ve terlik sektöründe çalışıyordu. Suriyelilerin en çok çalıştığı sektörler arasında ayakkabı sektörü yer alıyordu. Fakat bu geri dönüşler başladıktan sonra iş gücünde olumsuz yönde bir sıkıntıyla karşı karşıya kaldık. Suriyeli işçilerimiz ülkelerine dönmeye başladılar. Bu da ciddi oranda sektörde istihdam kaybına neden oldu. Gidişlerin ana sebeplerinden bir tanesi de yaşanan ekonomik sıkıntılar. Yurt dışında ayakkabı terlik sektörü olarak fiyat tutturmakta bu süre içerisinde zorluk çekmekteyiz. Ümit ediyorum ki kalan süre içerisinde bir kısım ayakkabı ve terlik imalatçımızı Uzak Doğu pazarıyla, bir kısmını da Avrupa pazarıyla rekabet edebilir hale getiririz. Bunun için de oda olarak birtakım çalıştaylar düzenleyeceğiz” dedi.
Ayakkabı sektörünün Gaziantep’teki üç büyük sektörden birisi olduğunu anlatan İnce, kentte bin 200 ayakkabı imalatçısı, 400 terlik imalatçısı, 200 yan sanayici ve bin 575 tanesi de perakende sektöründe faaliyet gösteren 3 binin üzerinde işletme olduğunu söyledi.
“Çobanbey’de ayakkabı sitesi kuruldu”
Türkiye’nin ayakkabı ihracatının yüzde 27’sini karşıladıklarını belirten İnce, “Gaziantep genç, dinamik bir altyapıya sahip, güçlü bir lokasyonda, eli çok kuvvetli bir şekilde ayakkabı sektörü Gaziantep’in en büyük üç sektöründen bir tanesidir. Anadolu’nun da en büyük üreticisi olma yolunda emin adımlarla varlığını sürdürmek zorunda. Suriyeli imalatçılarımız ayakta durmakta zorluk çektikleri için devletimiz tarafından Türkiye sınırının sıfır noktasında Çobanbey’de ayakkabı sitesi kuruldu” şeklinde konuştu.
“Gaziantep’ten 70 bin Suriyeli ülkesine döndü”
Gaziantep’in üretim gücünü kaybetmesini istemediklerini belirten İnce, “Bundan sonraki süreçte de Gaziantep’in üretim üssü olarak devam etmesini istiyoruz. Göç İdaresi’nin kayıtlarına göre Gaziantep’te bulunan geçici koruma altındaki kardeşlerimizin 7 bin 500 tanesi ayakkabı sektöründe usta ve kalfa olduğunu ifade etmişti. Suriyeli sığınmacıların hemen hemen büyük bir çoğunluğu bizim sektörde çalışıyordu. Gidişlere baktığımız zaman devletimizin açıkladığı rakamlara göre, Gaziantep’ten yaklaşık 70 bine yakın kişi Suriye’ye dönmüş. İŞKUR rakamlarına baktığımız zaman resmi rakamlara göre, yüzde 14’lük bir iş gücü kaybımız söz konusu. Ama biz sahada dolaştığımız zaman çoğu işletmede büyük bir oranda iş gücü kaybıyla karşı karşıyayız” şeklinde konuştu.
“Suriyeliler dönmeye başladı, eleman sıkıntısı çoğaldı”
Ayakkabı sektörünün kalifiye eleman sıkıntısı nedeniyle büyük sıkıntı yaşadığını ifade eden ayakkabı ustası Murat Arar da, “8 yaşından beri bu meslekteyim ve 50 yıldır bu meslekte çalışıyorum. Şu anda 60 yaşındayım. Mesleğe gelen yok, çocuğunu mesleğe gönderen yok. Suriyeliler dönmeye başladı, eleman sıkıntısı çoğaldı” ifadelerini kullandı.
“Suriyeli arkadaşlarımız ülkelerine dönmeye başladı”
Suriyeli ayakkabı ustası Eyüp İbrahim ise birçok Suriyelinin ülkeye döndüğünü ve kısa bir süre sonra kendisinin de ülkesine döneceğini belirterek, “Halep’te ayakkabıcıda çalıştık, Gaziantep’te de ayakkabıcı olarak çalışıyoruz. Suriyeli arkadaşlarımız ülkelerine dönmeye başladı, inşallah biz de yakında döneriz. 14 sene oldu hemen hemen buradayız. Türk Devleti’ne, halkına teşekkür ediyoruz” dedi.
