Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğr. Üyesi Prof. Dr. Ramazan Katırcı, kuantum bilgisayarlarının klasik bilgisayar şifrelerini kırabilecek güçte olduğunu söyleyerek, bu bilgisayarların hayatımızda büyük bir yer alacağını ifade etti.
Günümüzde hızla gelişen kuantum teknolojisi, sadece bilim dünyasında değil, günlük yaşamımızda da köklü değişimlere yol açmaya hazırlanıyor. sağlık, ulaşım, iletişim, finans ve eğitim gibi pek çok alanda devrim niteliğinde yenilikler getirecek olan kuantum bilgisayarlar, bilgisayar teknolojilerinde çığır açan gelişmelere de kapı aralıyor. Klasik bilgisayarlardan çok daha hızlı işlem yapabilen kuantum bilgisayarlar, özellikle büyük veri işleme ve şifre çözme konularında büyük rol oynuyor. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bilgisayar Bilimleri Anabilim Dalı Başkanı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Katırcı, kuantum bilgisayarlarının işleme gücü sayesinde klasik bilgisayar şifrelerini çözebileceğini söyleyerek, “Dünyada bir yanda güçlü şifre üretme, diğer yanda şifreleri çözme yarışı var. Kuantum bilgisayarı birkaç yıl içinde, herkese doğrudan yansımasa da hayatımızın bir noktasında olacak” dedi.
“Kuantum bilgisayarları stratejik öneme sahip”
Kuantum bilgisayarların stratejik önemine değinen Prof. Dr. Ramazan Katırcı, “Kuantum bilgisayarlarını klasik bilgisayarda hızlandırıcı olan QPU hızlandırıcılar gibi düşünmek lazımdır. Çünkü kuantum bilgisayarları, her derde deva bilgisayar değil. Bizim her zaman klasik bilgisayarlara da ihtiyacımız olacaktır. Kuantum bilgisayarı birkaç yıl içinde, herkese doğrudan yansımasa da hayatımızın bir noktasında olacak. Kuantum bilgisayarları, QPU’lardan çok daha hızlı bir hesaplama gücüne ve çok daha büyük bir veri işleyebilme gücüne sahip. Süresini kestirmek zor olsa da çok uzun olmayan bir zamanda kuantum bilgisayarları bu işlere el atabilir. Kuantum bilgisayarlarını, bilgisayarların ilk çıkış sürecine benzetmek gerekiyor. Daha büyük ve pahalı sistemlere sahip. Bir cep telefonu gibi elimizde donanım olacağını söylemek kısa vadede zor görünüyor. Kuantum bilgisayarları stratejik öneme sahip olduğundan devletler, kuantum bilgisayarlarını kişisel bilgisayar haline getirmeyebilir” diye konuştu.
“Her iki tarafta da ciddi bir çalışma var”
Şifreleme yarışında büyük mücadele olduğunu söyleyen Katırcı, “Kuantum şifresinin teorik olarak çözülebilmesi ve üçüncü kişinin bunu elde edebilmesi mümkün değil. Çünkü üçüncü kişi şifre ölçmeye çalıştığı esnada, kuantum durumu bozulduğu için bilgiye ulaşabilmesi mümkün olmuyor. Kuantum şifrelemeye karşı ve kuantum algoritmalarına dayanıklı sistemler olan klasik algoritmalar da geliştirilmeye çalışılıyor. Kuantum, işleme gücü neticesinde hemen hemen tüm klasik bilgisayarları çözebilme gücüne sahip. Dolayısıyla sizin bugün banka şifreleriniz ve diğer şifreleriniz ele geçmiş olacak. Bunu engellemek için ise kuantum algoritmalarına ve gücüne dirençli, klasik algoritmalarında geliştirilme çabası var. Biri bir tarafta güvenli bir şifre oluşturmak için uğraşıyor, diğer tarafta şifreleri çözmek için uğraşıyor. Her iki tarafta da ciddi bir çalışma var. İkisi de önem arz ediyor. Çünkü siz başka bir devletin şifrelerini ve gizli bilgilerini ele geçirmek istersiniz ama kendi bilgilerinizi de korumak istersiniz. Dolayısıyla iki alanda da, dünya çapında ve büyük firmalar bazında ciddi çalışmalar var” şeklinde konuştu.
“Türkiye, kuantum alanında ciddi atak yapıyor”
“Türkiye’de son yıllarda kuantum teknolojileri konusunda ciddi bir hamle gözlenmektedir. Bu kapsamda, Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı olan ’QuanT’, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi’nde (ETÜ) geliştirilmiş ve tanıtımı yapılmıştır. Bu önemli projede ASELSAN gibi savunma sanayimizin öncü kuruluşları da yer almaktadır. Ayrıca, Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) bünyesinde, ülkenin bu alandaki yetkinliklerini artırmak amacıyla Türkiye Kuantum Teknolojileri Geliştirme Merkezi’nin kurulması kararlaştırılmıştır. Türkiye’nin kuantum teknolojileri alanındaki yol haritasını belirlemek için ise SSB öncülüğünde ’Kuantum Odak Teknoloji Ağı (OTAĞ)’ adıyla kapsamlı toplantılar ve çalışmalar yürütülmektedir. Bu girişim, sivil ve askeri tüm paydaşları bir araya getirerek kuantum hesaplama, algılama ve haberleşme gibi alanlarda Türkiye’nin stratejik pozisyonunu belirleyecek ulusal bir yol haritası oluşturmayı hedeflemektedir.”
