Yaz aylarında evcil hayvanlarda uyuz, dış parazit vakalarına daha çok rastlandığı uyarısında bulunan uzmanlar, dışarı çıkartılan hayvanların keneler tarafından da ısırılabileceğine dikkat çekti. Hayvanlarda yaz mevsiminde dikkat edilmesi gerekenlerle ilgili bilgi veren Veteriner Hekim Ferhat Can Karataş, iç ve dış parazit uygulamalarının hayati önem taşıdığını söyledi.
Yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte evcil hayvanlarda kene, uyuz ve parazit vakalarında artış yaşanıyor. Yaşanabilecek uyuz vakaları ve hayvanların taşıdığı
keneler, evcil hayvan sahiplerini tedirgin ediyor. Evcil hayvan sahiplerine uyarılarda bulunan uzmanlar, hayvanların dışarıda dolaştıktan sonra vücutlarında kene olup olmadığının kontrol edilmesi ve hayvanı ısıran kenenin elle çıkartılmaya çalışılmaması gerektiğine dikkat çekti. Hayvanlarda yaz mevsiminde artan sıcaklık sebebiyle parazit ve uyuza da sık sık rastlanıldığına dikkat çeken uzmanlar, hayvanların iç ve dış parazit uygulamasının zamanında yapılmasının hem hayvan sahibi hem de evcil hayvan için hayati önem taşıdığını vurguladı.
“Bazı türler insana da bulaşabilir”
Çorum’da hizmet veren Veteriner Hekim Ferhat Can Karataş, evcil hayvanların uzun otların ve ağaçların olduğu bölgelerde çok fazla gezdirilmemesi gerektiğini dile getirdi. Kene ve uyuzun insanlardan da hayvanlara geçebileceğini kaydeden Karataş, “Yaz aylarında uyuz ve kene dediğimiz dış parazitlerin artma sebepleri arasında özellikle yavrularımızın dışarıda çok dolaşması, birbirleriyle daha çok temas etmesini örnek verebiliriz. Bunların alt etkenleri arasında kene dediğimiz akarın kış uykusundan çıkmasıyla otların uzun kısımlarına tırmanarak buradan canlılarımıza yahut bizlere yapışmasıdır. Uyuz ise yavrularımız birbiriyle oynarken, koşarken, yahut bizlere kendilerini sevdirirken temas yoluyla bulaşmasıdır. Bundan dolayı bu tür vakaların artması özellikle yaz aylarında görülmektedir. Uyuz ve kenelerin farklı türleri ve cinsleri vardır. Genellikle tür spesifik dediğimiz, örneğin köpekte ise sadece köpeklerde hastalık yapmaktadır, koyunlarda ise sadece koyunlarda hastalık yapmaktadır. Fakat bir de zoonoz dediğimiz tür ve cinsler vardır. Bu zoonoz dediğimiz tür ve cinsler köpekten insana, insandan köpeğe ya da kediden insana, insandan kediye geçmektedir. Bu sebepten dolayı bütün canlılarımız ve insanlar uyuz ve kene konusunda risk altındadır. Uyuz ve kene dediğimiz akarlar insanlara veya hayvanlara genellikle temas yoluyla bazen de kontaminasyon yoluyla geçer. Bir köpeği seversiniz, daha sonra köpeğin üstündeki kene veya uyuz etkeni sizin montunuza, pantolonunuza, gömleğinize geçer. Daha sonra eve gittiğinizde kendi kedinizi veya köpeğinizi sevdiğiniz zaman ona da bulaşmış olur. Arada siz konakçı olduğunuz için yani taşıyıcı olduğunuz için bu sebeple de kontaminasyon yoluyla geçmiş olur” dedi.
“Keneyi asla kendiniz çıkarmayın”
Kenelerin ağız yapısının testere şeklinde olduğunu ve bilinçsizce çıkarılmasının riskli olduğunu dile getiren Karataş, “Uyuz hastalığının belirtileri arasında birçok dermatolojik hastalık gözüktüğü gibi kaşıntı, kızarıklık, bölgesel kıl dökümü gibi belirtiler gözükebilir. Keneyi hayvanımızın üzerinde gördüğümüzde öncelikle sakin olmalıyız ve asla tek başımıza keneyi almamalıyız. Kene dediğimiz akarın ağız yapısı testere şeklindedir. Kopartma imkanımız olmamaktadır. Çıkarttığımızı zannetsek de aslında testere yapısındaki ağız yapısı canlının derisinde kalmaktadır. Kopardığımız zaman kene, içindeki zehri canlıya enjekte eder. Keneyi gördüğümüz zaman en yakın veteriner kliniklerine, hekimlerimize başvurmalıyız. Ne zaman gördüğümüzü, nerede dolaştığımızı bildirerek güzel bir feda bile sonuç alabiliriz. Uyuz ve kene için gelen hastalarımızda nerede, ne zaman, nasıl bulaştığı konusunu teşhis etmek için öncelikle bilgilendirme almamız gerekiyor. Daha sonra yavrumuzun bölgesel kıl dökülmesi olduğu yerde yahut akardan alınan örnekle bir takım işlemlerden geçtikten sonra mikroskop altında incelenerek hangi tür cinsten olduğu belirlenerek ona göre uygun bir tedavi yöntemiyle kesin sonuç alınabilir” diye konuştu.
“Korunmanın en etkili yolu düzenli uygulamalar”
Korunmada en etkili yöntemin düzenli iç ve dış parazit uygulamaları yapılması olduğunu vurgulayan Karataş, “Uyuz ve kenelerden korunmada en etkili yöntem zamanında yapılan iç ve dış parazit uygulamalarıdır. Bunlardan hariç yavrularımızı dışarıda dolaştırırken çok fazla pis atığın, uzun otlar ve uzun ağaçların olduğu yerlere gidilmemesi gerekmektedir. Çünkü kene dediğimiz akar genellikle uzun otların uç kısımlarında bulunurlar. Gezinti esnalarında bunlara dikkat etmeliyiz. Hayvanlarımızın dolaştığı ev ve bahçelerdeki atıklar temizlenmeli. Daha sonra yaz aylarının gelmesiyle otlarımız uzamaktadır ve bunları kısaltmalıyız. Ardından bunlara uygun olan ilaçlardan kullanmalıyız. İlaçları kullandıktan sonra genellikle ilaçlar zehirli olduğu için yavrularımızın o bölgede dolaşmaması gerekmektedir. En kritik noktalar ise dışarıda dolaşıp geldikten sonra eve geldiğimizde canlımızın kulaklarına, bacak aralarına, koltuk altlarına bakmamız gerekmektedir. Keneler genellikle derinin ince olduğu bölümlere yerleşir ve kan emmeye başlarlar. Yaz aylarının gelmesiyle uyuz ve kene başta olmak üzere bütün dış parazitler artmaktadır. Tüm hasta ve hayvan sahipleri, ’bir şey olmaz’ demesinler. İç ve dış parazit uygulamalarını zamanında yaptırsınlar ve herhangi bir anormal durumla karşılaştıkları zaman bizlere müracaat etsinler” şeklinde konuştu.
