Diyarbakır’ın köklü sözlü anlatı geleneği olan ’dengbejlik’, yeni neslin ilgisini giderek yitiriyor. Kentte uzun yıllardır sürdürülen dengbejlik kültürüne çoğunlukla yaşlılar katılırken, gençlerin bu kültürel mirasa yönelmediği gözlemlendi.
Dengbej evlerinde düzenlenen programlarda salonun büyük bölümünü ileri yaş grupları dolduruyor. Kültür temsilcileri, gençlerin dengbejlere ilgi göstermemesi nedeniyle geleneğin geleceği konusunda endişeli. Ayrıca çok sayıda yerli ve yabancı turistin dengbej evlerini ziyaret ediyor. Dengbejlerden Fesih Koç, bölgeye gelen herkese dengbejlik geleneğini, bu kadim kültürü tanıttıklarını söyledi. Koç, “Bu bizim ana dilimizdir, asırlardır devam eden mirasımızdır. Yeryüzünde unutulmadan bugüne kadar dengbejlerin sayesinde taşınan eski destanları, yaşanmış acıları, zulümleri, aşkları burada icra ediyoruz. Yerli ve yabancı turistler, Diyarbakır’ı bu dengbejlik geleneği sayesinde daha çok tanıyor. Gelen turistler, burayı ziyaret etmeden Diyarbakır’dan ayrılmıyor ve memnun bir şekilde geri dönüyorlar. En azından bizim dilimizi, kültürümüzü öğreniyorlar. Gidip tekrar geldiklerinde yine buraya uğruyorlar. Buraya gelen misafirlerimizden hiçbir şekilde ücret talep etmiyoruz. Ne çaydan, ne sudan, ne de dengbejlik hizmetinden herhangi bir ücret istenmiyor. Ne belediye talep ediyor ne de biz talep ediyoruz. Yeter ki bu dilimiz, bu kültürümüz yaşasın, sahipsiz kalmasın” dedi.
Gençlere de çağrıda bulunan Koç, şu ifadeleri kullandı:
’’Gelin, dengbejlik geleneğini ve kültürünü öğrenin. Bu bir sözlü edebiyattır, aynı zamanda bir terbiye kavramıdır. Dengbejlik sözlerinin içinde birçok kişinin bilmediği edebiyat, kültür, şeref, haysiyet, anne ve babaya saygı ve zulme karşı söylenen sözler vardır. Umarız gençlerimiz de gelir, bilgi alır. Biz de eski dengbejlerden öğrendiğimiz birikimi gençlere aktarmak istiyoruz.”
Batman’dan gelen 32 yaşındaki Enes Çakar, dengbej söylemlerinin çok hoşuna gittiğini ifade etti. Çakar, “Batman’dan buraya geldim. Burada bir yaşanmışlık var, kürtçe ezgiler var. Benim yaşımdaki arkadaşlarım buraya gelmiyor genellikle yaşlılar geliyor. Burası tarihtir, gerçeklik var. Herkese tavsiye ediyorum. Özellikle benden küçüklere veya benle aynı yaşta olan arkadaşlarıma tavsiye ediyorum. Gelip görmelerini rica ediyorum” diye konuştu.
