Çi börek ustası Necati Aslan, Eskişehir’in bu ünlü lezzeti hakkında zaman zaman sosyal medyaya da yansıyan beğenilmemesi yönündeki olumsuz eleştirilerin önüne, belirlenen standartlara uygun üretimle geçilebileceğini anlattı. Aslan, çi böreğe olan ön yargının kalifiyeli elaman eksikliğinden ve yapılan işi gönülden yapmamaktan dolayı olduğunu söyledi.
Çi börek ustası Necati Aslan, Eskişehir’in coğrafi işaret tescilli ürünü olan çi böreğin bazı vatandaşlarda ön yargıyla karşılanmasının sebeplerinden bahsetti. Kalitenin ancak tecrübe ve sevgiyle birleştiğinde ortaya çıkabileceğini vurguladı. Bu işin en önemli yönünün birikim ve tecrübe olduğunu dile getirdi. Aslan, kalitesiz yapılan ürünlerin çi böreğe olan önyargıyı doğurduğuna dikkat çekerek “Herkes bu işi yapıyor, ama layığıyla bu sektörde hizmet veren çi böreği yapan bir elin beş parmağını geçmediğinden dolayı her yerde çi börek yenmez. Bazı vatandaşların çi böreğe olan önyargısını buna bağlıyorum” ifadelerini kullandı.
“İşini sevgiyle yapmadığın zaman müşteriyi memnun edemezsin”
İşi sevgiyle yapmayan birinin müşteriyi memnun edemeyeceğini vurgulayan Aslan, “İşini sevgiyle yapmadığın zaman müşteriyi memnun etmek zordur. Her işletme bu işi layığıyla yapmıyor. Kaliteli ürün için kalifiye eleman şarttır. Müşteriye kaliteli ürün verebilmek için işini iyi yapan eleman gereklidir, çünkü işi yapan tecrübeliyse, tüketici üründen bir o kadar memnun kalır demektir” şeklinde konuştu.
İşletmelerin sorumluluk bilinciyle çalışması gerektiğini belirten Aslan, “Müşteriye kaliteli damak tadını verebilmek ve masadan memnun kalkmasını sağlamak için işletme sorumluluk bilinciyle çalışmalı” dedi.
“Kaliteli çi börek için iyi usta iyi malzeme şart”
Ürün kalitesinin iyi olması için malzemenin kalitesine dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Aslan, “Ürün kalitesinin öne çıkması için iyi usta, iyi malzeme şart. Eskiden büyüklerimizin yaptığı ekmeklerin tadını başka yerde bulamayışımızın sebebi, eski insanlarımızın o işi sevgiyle yapması ve gönülden yapmasından dolayıdır Bir işi layıkıyla yapmazsan o işten başarı gelmesini beklemek mümkün değil” ifadelerini kullandı.
“El alışkanlığınızın olması lazım çünkü bunun sonucunda ustalık ortaya çıkıyor”
Sektörün zorluğuna da değinen Necati Aslan, ustalık için yılların verilmesi gerektiğini, el alışkanlığının bu süreçte kazanıldığını ifade etti. “Zor bir sektör olduğundan dolayı el alışkanlığınızın olması lazım çünkü bunun sonucunda ustalık ortaya çıkıyor” dedi.
Ustalık belgesi denetimi eleştirisi
Ustalık belgesi denetimlerinin olmamasını da eleştiren Necati Aslan, “Ustalık belgesi denetimi olmadığından herkes bu işi yapabiliyor. Coğrafi işaret almış olan çi börek için işi bilen eleman ve ustalarla çalışılmalı, denetimler yapılmadığı zaman müşteri kaliteli ürünle buluşamıyor” dedi.
“Müşteri bizim için en büyük reklamdır”
Müşteri memnuniyetinin sektördeki en güçlü reklam aracı olduğunu vurgulayan Aslan, “Müşteriye güzel ürün sunulduğunda, gittiği yerlerde bunu anlattığından dolayı müşteri bizim için en büyük reklamdır, bu kartopu gibi büyüyecektir” ifadelerini kullandı.
Çi böreğin tescil edilen tanımı ve olması gereken bazı özellikleri
Türk Patent Kurumu tarafından 2012 yılında ’Coğrafi İşaret Tescili’ yapılan çi böreğin tanımı ve ayırt edici bazı özellikleri ise kısaca şöyle;
“Çiğbörek genel olarak un, su ve tuzdan oluşan hamurun dinlendirilip açıldıktan sonra; kıyma, soğan, tuz, su ve karabiber ile hazırlanan iç malzemesinin konularak kızgın yağda pişirilmesi ile elde edilen bir börek çeşididir. Çiğbörek hamurunda yüzde 70 oranında böreklik ve yüzde 30 oranında ekmeklik un karıştırılarak kullanılır. Dinlendirilen hamurlar merdane ile 20 cm çapında ve bir milimetre kalınlığında açılır. Beş kg. yağsız kıyma, 5 tatlı kaşığı karabiber, 5 tatlı kaşığı tuz, 2000 gr. haşlanmış soğan ve 500 gr. su ile karıştırılarak iç malzemesi hazırlanır. Çiğbörek hamur topaklarının her biri 50 gramdan oluşmaktadır ve 20 cm çapında açılan çiğbörek yufkalarının içine 25 gram iç malzemesi konmaktadır. Hazırlanan iç malzeme, daire şeklinde açılmış olan hamurun yarısına ince bir tabaka halinde bir çorba kaşığı (25 gram) kadar konulur. Hamurun diğer kısmı iç malzeme sürülen tarafın üstüne kapatılır. Harcın dışarı akmaması için kenarları kapatma tırtılı ile kesilerek kapatılır. Kenarları kesilen börek yarım ay şeklinde görünmektedir. Hazırlanan çiğbörekler çelik tencerede 160-170 santigrat derece kızdırılmış derin yağda pişirilir. Ayçiçek yağı kullanılır. Kızdırılmış derin yağda, çiğböreklerin çevrilerek her iki tarafı da sararıncaya kadar kızartılır. Bu süre her bir çiğbörek için 25-30 saniye kadardır. Kızartılan çiğböreklerin fazla yağı süzdürülerek çelik tencereden çıkartılır. Çiğbörekler porsiyonlar halinde sıcak olarak kayık tabaklarda servis edilir. Bir porsiyonda 5 adet, 1,5 porsiyonda 8 adet çiğbörek bulunur. Çiğbörek servisinde çatal-bıçak kullanılmaz ve çiğbörek elle yenir.”
Denetleme görevi kime ait ve yapılıyor mu?
Coğrafi İşaret Sicil Belgesi’nde, denetleme görevinin Eskişehir Ticaret Odasının koordinatörlüğünde yapılacağı belirtilerek, “Eskişehir Ticaret Odası Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek bir kişi, Eskişehir Ticaret Odası Tabldot, Kantin ve İçecek Sunum Hizmetleri Meslek Komitesinden bir uzman kişi ve Eskişehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden bir uzman kişi olmak üzere toplam 3 kişilik bir denetim mercii ile denetim işlemleri yürütülecektir. Komisyon, Eskişehir Çiğböreğinin belirtilen standartlara uygun olarak üretilip üretilmediği konusundaki denetimlerini yılda en az bir defa yapar. Şikâyet üzerine veya gerekli görülen hallerde de her zaman denetim yapılabilir” denildi.
