1864 yılında Karadeniz kıyılarından Osmanlı topraklarına göçe zorlanan Kafkas halklarının yaşadığı acı, Kandıra Babalı Kültür Alanı’nda düzenlenen anma töreniyle hatırlandı. Anma programı, sürgünün başladığı topraklarda duygusal anlara sahne oldu.
1864 yılında Karadeniz kıyılarından Osmanlı topraklarına zorla göç ettirilen halkların yaşadığı büyük acı, Kandıra Babalı Kültür Alanı’nda düzenlenen anma töreniyle bir kez daha hatırlandı. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarının katkılarıyla organize edilen anma programı, sürgünün başladığı topraklarda duygusal anlara sahne oldu.
Tören, hayatını kaybeden sürgün zedelerin defnedildiği Karaağaç Mezarlığı’nda Kur’an-ı Kerim tilavetiyle başladı. Sürgün sırasında hayatını kaybedenlerin dualarla anıldığı anma programına; Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Koordinatörü Abdullah Köktürk, Kandıra Belediye Başkanı Erol Ölmez, Kocaeli Abhaz Derneği Başkanı Hasan Konca katıldı. Ayrıca Kocaeli Kafkas Kültür Derneği’nden İbrahim Uygun, Gebze Kuzey Kafkas Kültür ve Dayanışma Derneği’nden Hanifi Dudullu, Ketenciler Çerkes Kültür Derneği’nden Birgül Özkanlı, Uzuntarla Adige Kültür Derneği’nden Sedat Yenişen, Karamürsel Kuzey Kafkas Derneği’nden Mehmet Çeliköz, Körfez Kafkas Kültür Derneği’nden Musa Tavan ve çok sayıda vatandaş programda hazır bulundu.
“Yeryüzünün sürgünleri bitmiyor”
Törende konuşan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Koordinatörü Abdullah Köktürk, “Anma programına ülkemizin dört bir yanından katılanlar var. Yeryüzünün sürgünleri bitmiyor. Dün de sürgünler vardı bugün de sürgünler var. Bugün de kanlar dökülüyor. Güçlü ve tedbirli olmak lazım. Kıymetli kardeşlerimizin anavatana gelmelerini anmaya, hatırlamaya geldik. Kardeşlerimizin başına gelenler unutulmamalı ve genç nesillere aktarılmalı. 161 yıl önce yaşanan bu büyük acıyı unutmamak ve unutturmamak için buradayız. Bu acıyı hiç kimse yaşamasın” ifadelerini kullandı.
Programda konuşan Kocaeli Kafkas Kültür Derneği Başkanı İbrahim Uygun, “Bugün burada 21 Mayıs Büyük Sürgününü anmak için toplanmış bulunmaktayız. Öncelikle bu programların hazırlanmasında emeği geçen tüm Büyükşehir Belediyesi personellerine ve Tahir Büyükakın başkanıma teşekkürü bir borç biliyorum. Buradaki etkinlikle tüm dünyaya sesimizi duyurmaya çalışırken başka sürgünler soykırımlar yaşanmasın diye buradayız. Biz burada sürgün yollarında açıkla soğukla çile ile hayatlarını kaybeden soykırıma uğrayan atalarımıza Allahtan rahmet dilemek için toplanırken sesimizi herkes duysun hüznün acısını beraberce paylaşalım diye buradayız” dedi.
Babalı sahilinde duygu dolu anlar
Karaağaç Mezarlığı’ndaki anma töreninin ardından, katılımcılar Babalı Sahili’ne yürüdü. Sürgün alanına ve Karadeniz’e çelenk bırakıldı. Günün ilerleyen saatlerinde ise meşalelerle yapılan yürüyüş sonrası sahilde geleneksel nart ateşi yakıldı. Gecenin karanlığında yanan nart ateşi, halkların yaşadığı dramı sembolik olarak bir kez daha hafızalara kazıdı. Tören, birlik ve dayanışma mesajlarının verildiği anlamlı bir etkinlik olarak hafızalarda yer etti. Sürgünün izlerini unutturmamak adına her yıl düzenlenen anma etkinliği, Çerkes toplumunun hafızasını diri tutmayı ve gelecek nesillere aktarmayı amaçlıyor.
