Gaziantep’te henüz 7 yaşındayken başladığı kalaycılık mesleğini 58 yıldır severek sürdüren 65 yaşındaki Hacı Ateş, kaybolmaya yüz tutan mesleğini ilerleyen yaşına rağmen sürdürüyor.
Gaziantep’in Şahinbey ilçesinde yaşayan Hacı Ateş, ilkokul 2’inci sınıfa giderken babası tarafından tarihi Bakırcılar Çarşısı’nda bir kalaycı ustasının yanına çırak olarak verildi. Hem okula giden hem de meslek öğrenmek için kalaycı ustasının yanında çalışan Ateş, ilkokulu bitirdikten sonra mesleğe devam etti.
Mutfak eşyalarını geleneksel yöntemlerle kalaylayarak yeni görünümüne kavuşturuyor
Ustasından yıllar içinde kalaycılık mesleğini öğrenen Ateş, askere gidip geldikten sonra kendi işyerini açtı. Zamanla kendini iyice geliştiren ve çarşının aranan ustalarından biri haline gelen Ateş, yıllardır müşterilerinin getirdiği mutfak eşyalarını geleneksel yöntemlerle kalaylayarak yeni görünümüne kavuşturuyor.
Mesleğini devredecek çırak bulamıyor
Sabahın erken saatlerinde açtığı iş yerinde ilk günkü heyecanla çalışan Ateş, unutulmaya yüz tutmuş mesleğini devredecek çırak bulamamaktan yakınıyor. Unutulmaya yüz tutan kalaycılık mesleğinin son temsilcilerinden olan Ateş, azalan talebe ve mesleğe ilginin olmamasına rağmen kalaycılığı yaşatmak için mücadele ediyor.
Son 5-6 kalaycı ustasından biri olarak mesleği sürdürüyor
Çocukken öğrendiği mesleğini ilk günkü özveriyle sürdüren Ateş, kentteki son 5-6 kalaycı ustasından biri olarak bir dönemin gözde meslekleri arasında yer alan ve gelişen teknoloji karşısında tüketicinin endüstriyel ürünlere yönelmesi sonucu unutulmaya yüz tutmuş mesleğini bakır kullanan müşterileri sayesinde sürdürüyor.
“Hem okula giderdim hem de kalaycı ustasının yanında mesleği öğreniyordum”
Okul yıllarında merak sardığı kalaycılığı 58 yıldır sürdürdüğünü ifade eden Ateş, 7 yaşında çıraklıkla başladığı, bir sene sonra kalfa olduğu mesleğini çok sevdiğini söyledi. Mesleğe başladığında kalaycılığın rağbet gören bir iş olduğunu anlatan Ateş, zaman ve teknolojiyle birlikte artık kalaycılığın bitmek üzere olduğunu, dolayısıyla mesleği öğrenmek isteyen kimsenin de bulunmadığını ifade etti. Henüz 7 yaşındayken başladığı mesleğini severek sürdürdüğünü belirten Ateş, “Çocukken hem okula giderdim hem de kalaycı ustasının yanında mesleği öğreniyordum. Sabah okula, öğleden sonra da işe giderdim. Bu şekilde kalaycılık mesleğine başladım. Çocukken başladığımız mesleğe halen de devam ediyoruz” dedi.
Eski dönemlerde mutfak eşyalarının bakır olduğunu hatırlatan Ateş, “Önceki dönemlerde her dükkanda 4-5 tane çırak vardı. Mesleğimiz bayağı revaçtaydı. Sonradan yavaş yavaş insanlar zamanla çelik, alüminyum, emaye ve teflon mutfak eşyalarını kullanmaya başladı. Haliyle bizim işlerimizde de düşüş başladı. Şu anda Gaziantep’te benimle birlikte 5 kalay ustası var. Benim çıraklık dönemimde ise çarşıda 19 tane kalaycı dükkanı vardı. Diğer dükkanlar ise bakırcıydı. Bu meslekte yetiştirdiğim ustalar oldu ama kendi çocuklarıma mesleği öğretmedim. Mesleği öğrettiğim ustalar da halen mesleğe devam ediyor. Çocuklarımı okuttum ve okuttuğum halde fabrikada da çalıştırdım. Çocuklarım halen de fabrikada çalışıyorlar” diye konuştu.
“Kalaylanmış bakır eşyalardan yenilen yemeklerin tadı farklı olur”
Bakırın Gaziantep yemek kültürünün ve bu bölgenin vazgeçilmez unsuru olduğunu dile getiren Ateş, “Kalaylanmış bakır eşyalardan yenilen yemeklerin tadı farklı olur. Hazır yemeğe kesinlikle benzemez. Denesinler ve aradaki farkı göreceklerdir. Yemeklere konulan baharatların ve ürünlerin özü içinde kalır. Kullanımına göre değişir ama bakır eşyaların 2-3 yılda bir kalay yapılması lazım. Kalaylanan mutfak eşyasından zehirlenme olmaz. Bakır insanı zehirlemez ama 10-15 yıl kalaylanmamış olan mutfak eşyasının kalaylanması lazım” şeklinde konuştu.
“Gençlerin bu tür işlerde merakı yok”
Yeni neslin bu tür el sanatlarına merakı olmadığını ve bu yüzden de eleman yetişmediğini söyleyen Ateş, “Gençlerin bu tür işlerde merakı yok. Bizim zamanımızda ve bizden sonraki nesilde merak vardı ama şimdiki yeni nesilde böyle bir merak ya da ilgi yok. Şimdiki gençler masa başı iş istiyor. Bu meslek bitme noktasına geldi, bizlerden başka yapan yok” diye konuştu.
