Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi’ndeki restorasyon ve güçlendirme çalışmalarını inceledi. Bakan Ersoy, “Ayasofya-i Kebir Camii Şerifinde yürütülen çalışmalar yalnızca bir restorasyon değil, aynı zamanda mühendislik, sanat ve bilimin buluştuğu büyük bir koruma seferberliğidir” dedi.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi’ni ziyaret etti. Bakan Ersoy’a İstanbul Valisi Davut Gül, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Hüseyin Keskin ile diğer protokol üyeleri eşlik etti. Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi’nde yürütülen koruma ve restorasyon çalışmalarını inceleyen Bakan Ersoy ardından bir basın açıklaması gerçekleştirdi. 24 Temmuz 2020’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kararlı duruşu ve öncülüğüyle yeniden ibadete açılan Ayasofya’nın bu yıl 5. yıl dönümünü geride bıraktığını belirten Bakan Ersoy, “Yalnızca milletimizin değil, tüm insanlığın ortak mirası olan bu eşsiz emaneti korumak, güçlendirmek ve gelecek nesillere layıkıyla aktarmak için büyük bir gayretle çalışıyoruz. Bugüne kadar pek çok önemli adım attık, atıyoruz” ifadelerini kullandı.
“Yapay zeka destekli yeni bir güvenlik sistemi oluşturduk”
Ayasofya’nın korunmasında yeni teknolojilerin devreye alındığını ifade eden Bakan Ersoy, “Camimizde 300 fiziki güvenlik görevlimizin yanında yapay zeka destekli yeni bir güvenlik sistemi oluşturduk. Cami içinde ve çevresinde kamera sayısını artırdık, yapay zekanın desteğiyle muhtemel aksaklıklara hızlı şekilde müdahale edebiliyoruz. Yaşanmasını hiç istemeyiz ama muhtemel bir olumsuz durumda ekranlar personele hemen uyarılar veriyor ve cami içerisinde görevli güvenlik personeli olayı anında müdahale edebiliyor” dedi.
“1991’den beri sensörlerle izlenen caminin yapısal hareketleri ile nem oranlarını kayıt altına alıyoruz”
Çalışmaların koruma, onarım ve güçlendirme olmak üzere üç başlık altında yürütüldüğünü aktaran Bakan Ersoy, “İlk aşamada basit onarımlar kapsamında mimari elemanlarda tespit edilen hasarları gidermiş ve bozulmaları önleyici müdahalelerde bulunmuştuk. Ahşap, sıva ve mermer yüzeylerdeki hasarları da onarmıştık. Hem halkımızın hem de turistlerin yoğun ilgi gösterdiği Ayasofya-i Kebir Camii’nde ziyaretçilerin yapıya zarar vermesini engellemek için bariyer ve uyarı önlemleri aldık. İç narteks çıkışında şeffaf kapamalarla da hassas yüzeyleri koruma altına aldık. Galeri katını onardık, elektrik ve mekanik altyapıyı yeniledik. Bununla beraber yapısal izleme yaklaşımımız kapsamında Ayasofya’yı yakın takipte tutuyoruz. 1991’den beri sensörlerle izlenen caminin yapısal hareketleri ile nem oranlarını kayıt altına alıyoruz. Ayasofya-i Kebir’in çok katmanlı ve karmaşık bir yeraltı kısmı da var. Bu bölümlerin temizliği için ilk etapta etüt ve temizleme çalışmalarını tamamladık. Külliyenin bütüncüllüğünü daha da vurgulu ve estetik hale getirecek projelerle 3. Mehmet, 2. Selim, 3. Murat, Şehzadeler Türbeleri ile Sıbyan Mektebi ve Muvakkithanenin restorasyonlarını başarıyla bitirdik” şeklinde konuştu.
Çalışmalar minarelerden kubbeye kadar uzanıyor
Devam eden 2. etap restorasyon çalışmaları kapsamında minareler ve kubbede önemli adımlar atıldığını anlatan Bakan Ersoy, “2023 yılında başlayan 2. etap restorasyon kapsamında minareler ve dış cepheler üzerinde çalışıyoruz. 2. Beyazıt Minaresi’nin söküm ve güçlendirme çalışmaları devam etmekte. Minare platformu üstüne iskele kurularak minare sökümü yapıldı, onaylı statik projesi esasınca güçlendirme imalatları ve minarede gerekli taş imalatları yapılmaktadır. Ana kubbeyle ilgili olarak ise uzmanlar, bu yapı parçasının güçlendirilmesi gerektiğini belirledi. Kubbenin dış yüzeyindeki kurşun kaplamayı yenileyerek, güçlendirme çalışmalarını gerçekleştirmenin planlamasını yaptık. Kubbedeki hassas mozaiklerin zarar görmemesi ve çalışmaların sağlıklı yürütülmesi için, kubbe üzerine çelik konstrüksiyon ve koruyucu brandadan geçici bir örtü sistemi kurduk” ifadelerini kullandı.
“Ayasofya-i Kebir Camii Şerifinde yürütülen çalışmalar yalnızca bir restorasyon değil, büyük bir koruma seferberliğidir”
Konuşmasına devam eden Bakan Ersoy, “Kubbede yapılacak olan güçlendirme, kurşun değişimleri, mozaik konservasyonu ile minare ve cephe onarımları gibi gerekli müdahaleler tamamlandıktan sonra yapılan geçici çelik konstrüksiyon çatı örtüsü, platform ve kule vinç kurulduğu yöntem ile sökülerek kubbenin restorasyon çalışmaları tamamlanacaktır. Bilim heyetinde, Prof. Dr. Can Binan, Prof. Dr. Asnu Bilban Yalçın, Prof.Dr. Ahmet Güleç, Prof.Dr. Hasan Fırat Diker, Doç. Dr. Mehmet Selim Ökten ile çalışmalarımıza devam etmekteyiz. Ayasofya-i Kebir Camii Şerifinde yürütülen çalışmalar yalnızca bir restorasyon değil, aynı zamanda mühendislik, sanat ve bilimin buluştuğu büyük bir koruma seferberliğidir” diye konuştu.
5 yılda 40 milyon ziyaretçi akın etti
Ayasofya’nın açılışından bu yana halkın ve dünyanın yoğun ilgisini çektiğini belirten Bakan Ersoy, “5 yıllık süreç içerisinde yaklaşık 40 milyona yakın kişi Ayasofya’yı ziyaret etti. Avrupa’daki küçük nüfuslu ülkeleri dikkate aldığımızda; Ayasofya 5 yılda 4-5 ülke nüfusu kadar ziyaretçiyi misafir etti. Bu durum bizim için ayrıca bir gurur vesilesidir. Çalışmalarımızı tamamladığımızda, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, inşallah tüm ihtişamıyla eskisinden de daha güçlü bir yapısal bütünlükle ziyaretçilerini ağırlamaya devam edecektir” ifadelerini kullandı.
