ASEAN ülkelerinin dışişleri bakanları tarafından yayınlanan ortak açıklamada ASEAN ülkelerinin Filistin halkının kendi geleceğini tayin etme hakkına verdiği desteği sürdürdüğü vurgulanarak, “İlgili tüm tarafları, uluslararası hukuk ile ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kararları doğrultusunda iki devletli çözümün hayata geçirilmesine yönelik barışçıl bir çözüm için çaba göstermeye çağırıyoruz” denildi.
58. ASEAN (Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği) Dışişleri Bakanları Toplantısı Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da yapıldı. “Kapsayıcılık ve Sürdürülebilirlik” teması altında gerçekleştirilen toplantının ardından yayınlanan ortak bildiride, ASEAN ülkelerinin bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahın sağlanmasında stratejik öneme sahip olduğu belirtilerek, “ASEAN ve ASEAN öncülüğündeki mekanizmalar, yapıcı diyalog ve somut işbirliğini kolaylaştıran kapsayıcı ve açık platformlar olmaya devam etmektedir” denildi. Toplantıda Güney Çin Denizi’ndeki anlaşmazlıkların da ele alındığı belirtilen açıklamada, “Güney Çin Denizi’nde barışın, güvenliğin, istikrarın, emniyetin ve seyrüsefer ile hava sahası serbestisinin korunması ve teşvik edilmesinin önemini bir kez daha yineledik ve Güney Çin Denizi’nin barış, istikrar, refah ve sürdürülebilir kalkınma denizi olmasının sağlayacağı faydalar konusunda mutabık kaldık” ifadelerine yer verildi.
“Sivillere ve kamu tesislerine yönelik devam eden şiddet eylemlerini kınıyoruz”
Myanmar’daki çatışmalardan ve kötüleşen insani durumdan “derin endişe duyulduğu” vurgulanan açıklamada, “Sivillere ve kamu tesislerine yönelik devam eden şiddet eylemlerini kınıyoruz. İlgili tüm tarafları ayrım gözetmeyen şiddet eylemlerini derhal durdurmaya, azami itidal göstermeye, sivilleri ve sivil alt yapıyı korumaya, bölgede güvenliği sağlamaya ve insani yardımları bölgeye ulaştırmaya yönelik kapsayıcı bir ulusal diyalog oluşturmaya yönelik somut adımlar atmaya çağırıyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Kore Yarımadası’ndaki güvenlik durumunun da endişe ile izlendiği belirtilerek, tüm taraflara “barışçıl diyaloğun yeniden başlatılması” çağrısında bulunuldu. Kuzey Kore’nin balistik füze denemelerinde görülen artışın ve bölgedeki yükselen gerilimin “barış ve istikrarı tehdit eden endişe verici gelişmeler” olduğu hatırlatılarak, “Kuzey Kore’yi, ilgili tüm Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarına tam olarak uymaya çağırıyoruz. İlgili taraflar arasında barışçıl diyaloğun sürdürülmesi ve nükleer silahlardan arındırılmış bir Kore Yarımadası’nda kalıcı barış ve istikrarın sağlanmasına yönelik çabaların devam etmesi çağrısında bulunuyoruz” denildi. BMGK kararlarının tam olarak uygulanmasının önemli olduğu vurgulanarak, “Tüm taraflar arasında barışçıl diyaloğa elverişli bir ortamın oluşturulması da dahil olmak üzere diplomatik çabaların öncelik olmaya devam etmesi gerektiğini yineliyoruz” ifadelerine yer verildi.
“Ukrayna’da bir ateşkesin sağlanmasına yönelik yürütülen girişimleri yakından takip ediyoruz”
Rusya-Ukrayna savaşına da değinilen açıklamada, ASEAN ülkelerinin Ukrayna dahil tüm ülkelerin egemenliğe, siyasi bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygı duyduğu belirtildi. “BM Şartı’na ve uluslararası hukuka uyma çağrımızı yineliyoruz” denilen açıklamada, “Çatışmanın barışçıl yollarla çözümü için gerçek bir diyaloğa ciddi şekilde katılım sağlanmasının ve düşmanlıkların derhal sona erdirilmesinin önemini yineliyoruz. BM Genel Sekreteri’nin barışçıl bir çözüm bulmaya yönelik çabalarını destekliyoruz ve bu bağlamda Ukrayna’da bir ateşkesin sağlanmasına yönelik yürütülen girişimleri yakından takip ediyoruz” denildi.
“Orta Doğu’daki çatışmadan derin endişe duyuluyor”
Orta Doğu’daki devam eden gerginlikten “derin endişe duyulduğu” vurgulanan açıklamada, “Tüm ilgili taraflara, bölgede barış ve istikrarın korunması için itidalli davranma, durumu daha da kötüleştirebilecek eylemlerden kaçınma ve anlaşmazlıkları diplomasi ve diyalog yoluyla çözme çağrısında bulunuyoruz” ifadeleri kullanıldı. Sivillere ve sivil altyapıya yönelik tüm saldırıların kınandığı kaydedilen açıklamada, “Bu saldırılar, özellikle kadınlar ve çocuklar arasında olmak üzere, endişe verici düzeyde can kayıplarına neden olmuş, insani yardıma, yardım malzemelerine ve temel ihtiyaçlara erişimin kısıtlanması ise Gazze’deki insani krizin daha da ağırlaşmasına yol açmıştır” tespitinde bulunuldu. Tüm taraflara ateşkes çağrısında bulunulan açıklamada, “Derhal ve kalıcı bir ateşkesin yanı sıra, başta kadınlar, çocuklar, hastalar ve yaşlılar olmak üzere tüm rehinelerin derhal ve şartsız serbest bırakılmasını talep ediyoruz. Ayrıca keyfi göz altıların sona erdirilmesinin önemini yineliyoruz” denildi. ASEAN ülkelerinin Gazze’ye insani yardım sağlama çabalarını takdir ile karşıladığı ve Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı’nın (UNRWA) görevini yerine getirmesine destek verdiği kaydedilerek, “İhtiyaç sahiplerine, deniz yolu ve sınır geçiş noktalarının kapasitesinin artırılması aracılığıyla hızlı, güvenli, engelsiz ve sürekli insani yardım erişiminin tam anlamıyla yeniden sağlanması çağrısında bulunuyoruz” denildi. ASEAN ülkelerinin Filistin halkının kendi geleceğini, tayin etme hakkına verdiği desteği sürdürdüğü vurgulanan açıklamada, “İlgili tüm tarafları, uluslararası hukuk ile ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kararları doğrultusunda, iki devletli çözümün hayata geçirilmesine yönelik barışçıl bir çözüm için çaba göstermeye çağırıyoruz” ifadelerine yer verildi.
