Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, dünyada yaşanan iklim değişikliklerinin Türkiye’deki tarımsal üretimi ciddi oranda olumsuz etkilediğini söyledi. Bayraktar, Karadeniz Bölgesi’nin en önemli geçim kaynağı olan fındığın zirai dondan büyük ölçüde etkilendiğini ifade ederek, “Bütün Karadeniz’de fındık bahçelerinde, özellikle rakımı yüksek olan yerlerde yüzde 70’le yüzde 100’ler mertebesinde zarar söz konusu” dedi.
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar ve beraberindeki heyet, Altınordu ilçesi Gökömer Mahallesi’nde nisan ayında etkili olan zirai don olayı sonrası hasar gören fındık bahçesinde incelemelerde bulundu. Bayraktar, ziraat odası başkanlarından son durumlar hakkında bilgi aldı.
Son yıllarda iklim değişikliklerinin Türkiye’deki tarımsal üretimi ciddi anlamda olumsuz etkilediğini belirten Bayraktar, burada yaptığı açıklamada, “Yaklaşık 20 vilayetimizi gezdik ve doğal afetten zarar gören bahçelerde incelemeler yaptık. 11 nisanda yağan kar yağışı ve arkasından gelen don olayı maalesef tekrar bahçelerimize çok ciddi zarar verdi. Bütün Karadeniz’de fındık bahçelerinde rakımı, özellikle rakımı yüksek olan yerlerde yüzde 70’le yüzde 100’ler mertebesinde zarar söz konusu” diye konuştu.
“Özellikle fındık bahçelerindeki zararlar bizleri çok üzüyor”
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, yıllık 2 milyar 350 milyon dolar ihracat geliri sağlayan fındıkta ciddi zarar olduğunu ifade ederek, “Fındık ekolojik üstünlüğe bağlı olduğumuz bir ürünümüz, üretim olarak da, ihracat olarak da dünyada rakipsiz olduğumuz bir ürünümüz. 2024 rakamlarına baktığımızda yaklaşık 2 milyar 350 milyon dolarlık bir ihracat geliri sağlayan önemli bir ürünümüz. Sahayı gördüğümüzde üretim rakamlarının da ciddi manada aşağı düşeceğini görüyoruz. Yani tahminlerin fevkalade altında bir üretim rakamı bekliyoruz, tahmin ediyoruz. Ve bu, üzülerek ifade ediyorum bu yıl için ihracat gelirlerimizi de bir miktar aşağı çekecektir” şeklinde konuştu.
“Üreticilerimizin bu bahçelerden bu yıl para kazanmaları mümkün değil”
Fındıktaki zirai don olayının bölge insanına, bölge ve ülke ekonomisine ciddi zarar vereceğinin altını çizen Bayraktar, “Tabii bu afetler sonucunda üreticilerimizin bahçede kalabilmesi, üretimde kalabilmesi, özellikle zarar gören bahçelerine destek verebilmesi, bakım yapabilmesi için devletten bir takım beklentileri var. Hükümetimizden beklentileri var. Şimdi üreticilerimizin tabii maliyetleriyle ilgili bir çalışma yapılıyor. Tarım ve Orman Bakanlığımız, Bu maliyetler üzerinden üreticilerimize bir miktar yardım yapacak. Bunu olumlu karşılıyoruz. Bu bahçelerden artık üreticimizin bu sene para kazanması mümkün değil. Dolayısıyla para kazanamadıkları için bankalara olan, tarım kredi kooperatiflerine olan borçlarını da ödemeleri mümkün değil. Bizim çiftçimiz borcuna sadıktır. Para kazandığı her dönem borcunu ödemiştir, kapatmıştır. Ama bu bahçelerdeki zarar, gördüğümüz zarar maalesef üreticilerimizi çaresiz bırakmıştır. Şimdi bu şartlar altında üreticilerimiz kamuya olan, kamu bankalarına olan ayni ve nakdi kredi borçlarının, tanım kredi kooperatiflerine olan ayni ve nakdi borçlarının yapılandırılmasını talep ediyor. Ve haklı olarak da buna bu yapılandırma talebine karşılık bulmak istiyor. Bu borçlar yapılandırılmalı. Bir de üreticimizin taze paraya ihtiyacı var. Bankalara gittiğinde yeni kredi açılabilmeli. Yani yeni krediye ulaşabilmeli. Çünkü üreticimiz bu parayla hem bir taraftan yaşam mücadelesi veriyor, yaşamına devam edecek, ailesinin geçimini sağlayacak, hem de bir taraftan, Bahçesinin bakımı ile uğraşacak. Çünkü inanın bu bahçelere daha fazla bakım yapması lazım” diye konuştu.
“TARSİM özellikle hasar tespit çalışmalarını hakkaniyetli yapmalı”
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, şunları söyledi:
“Bu olaylarda TARSİM’in ne kadar önemli olduğunu da görüyoruz. Ama şunu da üzülerek de ifade edeyim; Türkiye’deki alanların 5’te 1’i, üreticilerimizin 3’te 1’i TARSİM kapsamında, yani bu yeterli değil. Bunu arttırmamız lazım. Ama bunu arttırmamız için çiftçimize düşen görevler olduğu gibi TARSİM’e düşen görevler de var. TARSİM’in özellikle hasar tespitlerinde hakkaniyetli davranmasını, doğru tespit yapmasını talep ediyor çiftçilerimiz. Ve bazı yerlerde bu olmadığı için, bu yapılmadığı için ki böyle iddialar var. Biz bunu TARSİM’e iletiyoruz, çiftçilerimiz TARSİM’e girmekten vazgeçiyorlar. O zaman TARSİM’in de bu noktada dikkatli olması lazım. Bir de üreticilerimizin bize söylediği ve bizim de haklı gördüğümüz bir konu daha var. Devlet desteğine rağmen primlerin halen yüksek olduğunu ifade ediyorlar. O manada primlerde bir miktar daha devlet desteğinin artmasını bekliyoruz.”
Türkiye’nin 65 ilinde zirai don hadisesi yaşandığını, 6-7 ilde ise ciddi oradan dolu hasarlarının olduğunu kaydeden Bayraktar, çiftçilere geçmiş olsun dileklerini de iletti.
Fındık bahçesinde düzenlenen programa İlçe tarım müdürleri ile ziraat odaları başkanları da katıldı
