Trakya Birlik’in ayçiçeği avans fiyatına tepki: “Çiftçi şokta”

Edirne’de ayçiçeği üreticileri, Trakya Birlik’in açıkladığı 28 bin TL’lik avans fiyatının maliyetleri karşılamadığını belirterek tepki gösterdi. Üreticiler, sahadaki gerçek yağ oranına göre ton başına elde ettikleri gelirin 26 bin TL’nin altında kaldığını belirtti.
Trakya Birlik’in 2025/2026 sezonu için yüzde 44 yağ oranlı ayçiçeği ürünü baz alınarak ton başına 28 bin TL olarak açıkladığı avans fiyatı, Edirne ve çevresindeki üreticilerin tepkisine neden oldu. Çiftçi, fiyatın beklentilerin altında olduğunu belirterek, yönetime acil güncelleme çağrısında bulundu.
Açıklanan fiyatın geçen yıla göre yüzde 40 artış anlamına geldiği belirtilse de üreticiler sahada ortalama yağ oranının yüzde 35-39 arasında olduğunu ve gerçek satış fiyatının 25 bin 900 TL/ton seviyesine gerilediğini dile getirdi.
“Trakya çiftçisi üç yıldır zarar ediyor”
Edirne Lalapaşa İlçe Ziraat Odası Başkanı Taner Öztürk, Trakya Birlik’in fiyat açıklamasını sert bir şekilde eleştirerek, “Trakya çiftçisi üç yıldır iklim değişikliği nedeniyle büyük zarar etti. Bu yıl ise hem erken hem de düşük fiyat açıklamasıyla borsa fiyatları da düştü, çiftçi şoka girdi. Ortalama yağ oranı 39, esas satış fiyatı 25 bin 900 TL. Açıklanan 28 bin TL sadece kağıt üzerinde. Geçen yıl üretim yüzde 22 düşmüştü. Bu gidişle seneye ayçiçeği tarlada aranacak” dedi.
“Üretim azalırsa ithalat artar”
Öztürk, fiyat politikasının acilen değişmesi gerektiğini belirterek, “Türkiye’nin ayçiçeğine ihtiyacı var ama bu fiyatlarla üretici üründen vazgeçiyor. Üretim azalırsa dışa bağımlılık yüzde 60-70’lere çıkar. Bu işin şakası yok” diye konuştu.
“Bu fiyatlar sahadaki durumu yansıtmıyor”
Edirneli çiftçi Saadettin Ocak, “Her sene 40 yağ oranı baz alınırken bu sene 44 yapıldı. Yağ oranı 35-38 geliyor. Trakya Birlik üreticiyi değil, kendini koruyor. Bu kararı birkaç kişi aldı, ne Ziraat Odası ne tarım yetkilileri haberdar” dedi.
“Fiyat düşük”
Çiftçi Zekeriya Yörük ise, “Mahsul az, fiyat düşük. Serbest piyasada satmak istiyoruz ama Trakya Birlik izin vermiyor. Çiftçi çok zor durumda” ifadelerini kullandı.
“Çiftçi refahını korumaya devam ediyoruz”
Trakya Birlik tarafından yapılan yazılı açıklamada, fiyatın belirlenmesinde piyasa dengeleri, gümrük vergileri ve çiftçi gelirlerinin dikkate alındığı ifade edildi. Açıklamada, “Son haftalarda piyasada fiyatlar 26-27 TL/kg seviyesine geldi. Açıklanan 28 bin TL/ton avans fiyatı ile buğday-ayçiçeği arasında bire iki parite hedeflenmiştir. Bugüne kadar 10 bin 584 ton alım yapılmış, ödemeler program dahilinde gerçekleştirilmektedir” denildi.
Ayrıca üreticilere yönelik Köy Bazlı Verim Sigortası, planlı üretim, yerli tohum kullanımı ve iklim riskine karşı destek politikalarıyla üretime katkı sağlandığı, Türkiye’nin ayçiçeğinde yüzde 70-80 yeterlilik hedefine ulaşması için çalışmaların sürdüğü belirtildi.