İstanbul’da yaşanan deprem sonrası hız kazanması beklenen kentsel dönüşüm projelerinde esnafın unutulmaması gerektiğini vurgulayan TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Kentsel dönüşüm, aynı zamanda toplu konut projeleriyle birlikte ülkemizde gerçekten hızla ilerliyor. Ancak kentsel dönüşümlerde esnaf ihmal edilmemeli. Esnaf, o caddenin, o sokağın, o mahallenin ruhudur. Dolayısıyla esnafsız bir yer sadece betonlaşma olur. Esnafa ait dükkanların, ekonomideki arz-talep dengesine uygun şekilde, yine seçenek olarak sunulması gerekir” dedi.
“Mahalle esnafı ile güzelleşir”
Yeni yapılan kentsel dönüşüm projelerinde vatandaşın en basit ihtiyacını karşılamak için bile kilometrelerce yol gitmesi gerektiğini hatırlatan Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Mahalle ve sokak kültürünün yaşaması çok önemli. Esnaf, oranın sigortasıdır. İnsanlar, taneyle ya da gramla alışveriş yapabileceği, ihtiyacı kadar ürün alabileceği yerleri arar. Bu yüzden, kentsel dönüşüm projeleri bin, iki bin daireye ulaşıyor. Bu yüzden bu projeler, daha çok kent ve cadde mağazacılığına değil, büyük kurumsal ticarethanelere hitap ediyor Çünkü yeni yapılan toplu konut bölgelerinde, özellikle kentsel dönüşüm alanlarında, o mahalle ruhunu yaşatacak; arkadaşlığı pekiştirecek, insanların alışveriş yapacağı, sabah ‘günaydın’ diyeceği bir esnaf kitlesi bulunamıyor. Bu durum ihmal edilmemeli. Projeler yapılırken, şehir plancıları o semtin, o coğrafyanın, o kültürel mirasına dokunmadan çalışmalarını yürütmeli. Yoksa sadece blok blok binalar yapılır ve bu yapılar, hava sirkülasyonunu bile etkileyecek ölçekte olabilir” ifadelerini kullandı.
“Projelere esnaf eli değmeli, kent nefes almalı”
Esnafın olduğu yerde rekabetin, rekabetin olduğu yerde ise hizmet kalitesinin artacağına vurgu yapan Palandöken, “Hem modern hem oturulabilir hem komşuluk ilişkilerinin yaşanabileceği hem de rekabet edecek esnafı bir arada görmek istiyoruz. Kentsel dönüşümle birlikte onlarca, yüzlerce esnaf mağdur oluyor. Yeni yapılan sitelerin altında dükkan olmamasından kaynaklı olarak insanlar, tüm ihtiyaçlarını karşılayacak esnafı aramak zorunda kalıyor. Bu da mahalle kültürünü zedeliyor. Kentsel dönüşüm projeleri planlanırken bu durumlar göz önünde bulundurulmalı. Bu dönüşümler inşa edilirken esnaf göz ardı edilmemeli. Aksi halde ileride, anahtarınızı emanet edeceğiniz birini ya da selam vereceğiniz esnafı bulamazsınız. Esnaf dükkanları hem ekonomik açıdan hem de rekabet ortamının oluşması açısından çok önemli” şeklinde konuştu.
Palandöken, “İnsan, evinden indiği zaman muhatap olacağı esnafı orada görmek ister. Yoksa ortaya sadece beton yığınları çıkar. Bu yüzden kentsel dönüşüm ve toplu konutlar çok önemli. Hükümet kanadı tarafından da sıkça dile getirilen kentsel dönüşüm çalışmalarında esnaf unutulmamalı. Yılda 150 bin bina, 1 milyon daire yapılıyor. Kocaman dükkanlar yapıldı, ama küçük işletmelerin ayakta kalmasını sağlayacak ölçeklerde ya da kiralıksa kiralanabilir boyutlarda dükkanlara da ihtiyaç var. Yoksa büyük dükkanlarda ancak kurumsal firmalar iş yapabilir” ifadelerine yer verdi.
