Toroslar’ın dik yamaçlarındaki Konya’nın Hadim ilçesinde üretilen “gök üzüm”, evlerin tavan aralarında ve gölgede kurutularak sofralara hazırlanıyor. Güneş ışığı görmediği için yeşil rengini koruyan bu özel üzüm, kendine has aroması, kokusu ve görüntüsüyle hem bölge halkının hem de tüketicilerin ilgisini çekiyor.
Gök üzümün yolculuğu eylül ayında bağ bozumu ile başlıyor. Üzüm, uzun ve zahmetli bir sürecin ardından sofralara ulaşıyor. Bağlardan özenle toplanan salkımlar önce “bandırma” adı verilen işlemden geçiriliyor. Potas ve zeytinyağı karıştırılmış sıcak suya batırılan üzümler, bu sayede hem dayanıklılığını artırıyor hem de rengini koruyor. Daha sonra evlerin gölgeli kısımlarına veya tavan aralarına asılan üzümler, haftalar süren bekleyişin ardından kurutulmuş hale geliyor.
Rengini güneşten değil, gölgeden alıyor
Hadim’in gök üzümü, diğer üzümlerden farklı olarak güneş altında değil, gölgede kurutuluyor. Bu yöntem sayesinde üzüm, adını aldığı yeşil rengini kaybetmeden kuruyabiliyor. Bölge halkı, bu özelliğiyle gök üzümü “Toroslar’ın yeşil altını” olarak tanımlıyor. Kuruduktan sonra tek tek ayıklanıp sınıflandırılan gök üzüm, özellikle kış aylarında enerji verici bir atıştırmalık olarak tüketiliyor. Torosların serin yamaçlarında yetişen Hadim’in gök üzümü, hem zahmetli üretim süreci hem de kendine has özellikleriyle yöre halkının gururu olmaya devam ediyor.
Gök üzüm üreticilerinden Hatice Yaşadı, gök üzümün zahmetli sürecini anlatarak, “Bu üzüm Yağcı Mahallesi’ne özgüdür. Bizim köyün geçim kaynağıdır. Üzüm bandırma işleminin özelliği, yeşil kalması ve rengini koruması içindir. Ateşin üzerinde kaynayan potaslı suya biraz zeytinyağı ekledim. Ne çok kaynatılacak ne de çok soğuk olacak. Bu suya batırdıktan sonra gölgede kurutuyoruz. Çok zahmetli bir iş, iğne oyası gibi. Bağdan kestik geldik, uğraşıyoruz, çatıya asıyoruz. Kuruduktan sonra tek tek ayıklıyoruz, sonra kalitesine göre sınıflandırıyoruz” dedi.
Köyün geçim kaynağı
Üreticilerden Lütfi Yaşadı ise mahallede hemen her evde gök üzüm kurutulduğunu söyledi. Mahalle sakinlerinin bu üzümü hem kendi ihtiyaçları için hem de satarak aile bütçelerine katkı sağlamak için yaptıklarını ifade ederek, “Her yıl bu mevsimde bu üzümü bandırırız. Cinsi gök üzümdür, ince kabuk ve tek çekirdeklidir. Bu üzümü potas ve zeytinyağı ile kaynatıp bandırıyoruz, sonra tavana asıyoruz. Bu üzüm başka yerde bulunmaz, sadece Yağcı köyüne aittir. Kuruduktan sonra üzümleri indirip ayıklıyoruz. Nazik bir üzüm, ovalamaya gelmez, tek tek ayıklanır. Bizim için yeşil altındır. Bu sene mahsul az ama Allah bereket versin. Köyümüzün geçim kaynağının yüzde sekseni bu üzümdür. Eskiden ‘gerce evi’ denilen evlerde kurutulurdu, şimdi herkes çatısında gölgede kurutuyor” şeklinde konuştu.
Gök üzüm taze olarak kilosu 100 lira civarında ilçede satışa sunulurken, yaklaşık 5 kilo yaş üzümden 1 kilo kuru üzüm çıkıyor.
