Kayseri Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (KESOB) Yönetim Kurulu Başkanı Şeyhi Odakır, gurbetçilerin gelmesi ile esnafta bir hareketlilik yaşansa da özellikle 90’lı yıllarda gelen gurbetçilerin artık olmadığını söyledi.
KESOB Yönetim Kurulu Başkanı Şeyhi Odakır, Kayserililerin eski gurbetçileri aradığını belirterek, eski zamanlarda yılın belirli dönemini sadece gurbetçilere ayırdıklarını söyledi. Başkan Odakır, “Geçtiğimiz günlerde sayın valimizin katılımıyla havaalanında gurbetçilerimizi karşıladık. Tabii onlar şehrine geliyor, ülkesine geliyor bir sevinç içinde. Tabii biz de onları çiçeklerle hediyelerle karşıladık. Her yıl bunu Esnaf Sanatkarlar Odaları Birliği olarak düzenli olarak yapıyoruz. Tabii ki gurbetçilerin gelmesiyle birlikte çarşıda, pazarda bir hareketlilik başlıyor. Bu hareketlilik düğün yapıyorlarsa beyaz eşyada olsun mobilyada olsun buralarda hareketlilik oluyor. Özellikle araçlarla gelenler var tabii bu oto sanayi sitelerinde araçlarla gelenlerden dolayı bir hareketlilik yaşanıyor ama birkaç yıldır o eski özellikle 90’lı yıllardaki gurbetçiler yok artık. Neden yok dersek birinci nesil dediğimiz ilk giden kuşak bir özlem içinde şehrine, köyüne ülkesine, kasabasına dönerdi. Çünkü orda hatıraları vardı. Onları yeniden canlandırmak için sevdiklerini eşini dostunu görmek için çocuğunu evlendirirdi kızını gelin ederdi bu esnada da yoğunluklar olurdu. Özellikle bir oto sanayici olarak sanayi sitelerinde altıncı, yedinci ve sekizinci ayları biz gurbetçilere ayırırdık, iş almazdık. Gelen işi de dokuzuncu, onuncu aylara ötelerdik. O aylarda bir hareketlilik olurdu oto sanayilerde, çarşıda, pazarda her yerde bir hareketlilik olurdu. Yani şimdi o eski nesil gidince yeni nesil de artık tatil için geliyor. Örnek veriyorum köyüne kasabasına gelmiyor bu gençlerimiz. Gelmeme sebebi de artık bu gençlerimiz orada doğmuş, orada büyümüş burada bir anısı yok öyle de olunca gelmiyor. Yani bizim iç piyasanın hareketlenmesi için özellikle burada faizler çok yüksek. İç piyasanın hareketliliği biraz da inşaat sektörünün hareketlenmesine bakıyor. İnşaat sektörünün hareketlenmesi birçok kalemin hareketlenmesi demek” dedi.
Odakır, faiz oranlarının yüksekliğinden kaynaklı piyasada bir hareketsizliğin olduğunu söyleyerek, “Tabii parası olan faize yatırıyor. Oranlar çok yüksek olduğu için yatırıma gitmiyor. Öbür taraftan örnek veriyorum bir ev alacak konut kredileri çok yüksek. Örnek veriyorum 1-2 milyon elinde parası var üzerine de 1-2 milyon daha çekecek bir ev alacak. Faizlerin ve maliyetlerin çok yüksek olmasından dolayı da krediye ulaşamıyor. Yani biz Esnaf Sanatkarlar Odalar Birliği olarak yaklaşık 33-34 bin esnaf sanatkarımız var Kayseri’de. Türkiye genelinde 2 buçuk milyon gibi bir esnaf sanatkar var. Bu sadece esnaf sanatkarın işinin iyi olmasıyla da bitmiyor. Bölgedeki savaşlar ister istemez etkiliyor. Hepimizin bildiği gibi Rusya-Ukrayna savaşı hepimizi etkiledi. Bizim ülkemizi de etkiliyor yine İsrail’in İran ile olan savaş teyakkuz durumdayız. Her an her şey olabilir gibi hazırlıklar yapıldı. İç piyasayı da ister istemez etkiliyor” ifadelerini kullandı.
“Burada düğün yapacak o eski nesil yok”
Daha önce gurbetçilerin memleketlerinde düğün yaptıklarını fakat o neslin olmadığını söyleyen Başkan Şeyhi Odakır, “7 ve 8. aylarda gurbetçiler orada okulların tatil olmasıyla birlikte geliyor. Piyasada bir hareketlilik oluyor ama eski hareketlilik yok. Çünkü o düğün yapacak nesil şu anda yok. Yeni nesilde düğün yapayım, alışveriş yapayım gibi bir faaliyet yok. Özellikle şu vardı; Mark’ın olduğu zamanda gerçekten çok değerliydi. Türkiye’ye geldiğinde çok fazla arsalar evler alınıyordu yatırımlar yapılıyordu ama bu Mark’tan Euro’ya dönünce ortak paraya dönünce o da bir değer kaybetti. İnanın biz o zamanlar oto sanayi sitesinde Avrupa’dan gelen gurbetçilerimizin arabalarına heveslenirdik, heyecanlanırdık. ’Ne güzel arabalarmış, içi bile farklı kokuyor’ gibisinden. Şimdi o kadar araç çeşidi var ki şimdi inanın bizim şu andaki ülkemizde bindiğimiz araçları da Avrupalılar da göremiyorum” dedi.
“Fiyatlarda ayrım yapılmıyor”
Odakır, gurbetçiler geldiği zaman da fiyatlarda bir ayrım yapılmadığını, yerli vatandaşa da aynı fiyattan ürün satıldığını söyleyerek, “Sanayi sitesinde yaptığımız yerli araçlarla inanın gurbetten gelen gurbetçilerin aracın yaptığımız fiyatla hiçbir farkı yok. Bir lokantaya giriyoruz bu gurbetçi bunun üstüne koyalım 10 TL ise 15-20 TL yapalım gibi bir durum yok. Yerli müşteriye neyse yurt dışından gelen gurbetçimize de aynı fiyatlar değişen hiçbir şey yok. Özellikle de bizim esnaf sanatkarımızın belini büken kiralar. Kiralar çok yüksek. Kiraların yüksek olması ister istemez bu da maliyetlere yansıyor. Bunun için bu kiralara bir çözüm bulunması gerek diye düşünüyorum. Çünkü kiralar yüksek. Özellikle bakıyorum bir iş yeri sahibi boşalsın da bir başkasına daha yüksekten kiraya vereyim gibi düşünerek kiraları yükseltiyor. Yani devletimizin bu kiralara bir çözüm bulması lazım, bunu kontrol alması lazım ve özellikle kayıt altına alması lazım. Fakat özellikle çarşıda pazarda sezon geldi gurbetçi sezonu geldi bu rakamları yükseltelim gibi bir şey yok. Zaten biz Esnaf Sanatkarlar Odaları Birliği olarak her tarafa fiyat listesini veriyoruz. Onun da zaten dışına çıkamazlar” ifadelerini kullandı.
