Tütün alım firmalarının, tütün üreticisine ekim için avans vermemesine tepkiler giderek artıyor. Ekim sezonu öncesi tarlaya inemeyen üreticiler için Denizli’de bir araya gelen 9 belediye başkanı, “Avanslar yatırılmazsa birlik kurup, tütünün kilosunu 350 TL’den alarak üreticiye sahip çıkacağız” diyerek firmalara çağrı yaptı.
Tütün üreticileri için belediye başkanları bir araya geldi. Tütün ekimlerinin başlamasıyla tütün üreticileri ekonomik sıkıntılar yaşıyor. Tütün firmalarının, üreticiye görmezden gelmesi, ekim için avans para vermeleri üreticileri darboğaza çekiyor. Konuya ilişkin düzenlenen basın toplantısına; düzenleyen Tavas Belediye Başkanı Kadir Tatık, Beyağaç Belediye Başkanı Sezayi Pütün, Kale – Tavas Tütün Üreticileri Birliği Başkan Yardımcısı Erkan Hayla, Buladan, Serinhisar, Acıpayam Belediyesi, Kale, Güney, Aydın-Karacasu ve Uşak-Eşme belediyesi yetkilileri katıldı.
Üreticinin zor durumda olduğunu ifade eden Tavas Belediye Başkanı Kadir Tatık, “Tütün firmaları dikim öncesi üreticiye her yıl verdiği avansları bu kez vermiyor. Çiftçi tarlasına giremeden borçla belirsizlikle baş başa bırakılmış durumda. Mazot, gübre, işçilik her şey ateş pahası ama üreticiye dikim öncesinde bir kuruş avans yok. Bu açıkça üreticiyi yok saymaktır. Bu köylünün emeğine yapılan bir ihanettir. Yıllardır sözleşme gereği piyasa fiyatının altında üreticinin tütünü alan firmalar avans ödemeyi değil faizden gelir elde etmeyi tercih ediyorlar bugün burada yalnız değiliz. Yanımızda tütün üreticisinin hakkını savunmak için bir araya gelen birçok değerli belediye başkanı arkadaşımız var. Hepimiz farklı şehirleri ilçeleri temsil ediyor olabiliriz ama derdimiz ortak duruşumuz net. Tütün üreticisinin hakkını yedirmeyeceğiz. Buradan tüm yetkililere ve firmalara sesleniyoruz. Tütün üreticisini daha ne kadar görmezden geleceksiniz çiftçiye umut değil borç ve belirsizlik veriyorsunuz ve buradan üreticilerimize de çağrımız var. Hakkınızı almadan üretime başlamayın avans verilmedikçe sözleşmeleri geri alın. Bu sessizlik bu çaresizlik sürdükçe daha fazla ezileceğiz artık dur deme zamanı. Birlik olmazsak üretici daha da yalnızlaşacak. Bugün susarsa yarın bu topraklardan tütün değil haykırış yükselecek. Biz bu haksızlığa karşı dimdik duracağız. Üreticimizin yanındayız arkasındayız ve bu adaletsizliğin takipçisi olacağız çünkü biz biliyoruz tütün susarsa bu memleket, bu Denizli susar” dedi.
“8 bin aile tütünden ekmek yiyor”
1990’lı yılarda ailesi ile birlikte tütün üreticiliği yaptığını ve 5 yaşından 28 yaşına kadar tütün tarlalarında çalıştığını Başkan Kadir Tatık, “O bir sezonda ailemle birlikte 2 bin kilogram civarında tütün ürettik. O zamanlarda diktiğimiz tütünün geliri ile 60 beygir gücünde traktör ve 7 dekar Beyağaç’tan tarla aldık. Ardından abim ve benim okumam için okul parası ve evin geçinebilmesi için masrafları karşıladık ve üstüne bir de o zamanlarda renkli televizyon modaydı ve bizde ondan almıştık. Şimdi ise 2 bin 330 kilogram tütün diksek yaklaşık 500 bin TL para ediyor. O zamanlarda aldığımız traktör, şimdi 1 milyon 500 bin TL oldu. O günden bu güne tütünün geldiği nokta aslında bu örnek ile gözler önüne seriliyor. Gerekirse burada birlik kuracağız ve çiftçimizi mağdur etmemek için elimizden geleni yapacağız. Denizli’de tütün ile uğraşan 8 bin aile var. Geçen sene 20 bin ton üretiyorduk ama bu sene 16 bin tona düştü. O da geçen sene kuraklık yüzünden düştü” şeklinde konuştu.
“Tütünü 350 TL’den satın alacağız”
Bizim Ege’de 35 bin ton tütün işlendiğini ve bunun 20 bin tonunun Denizli’de işlendiğini ifade eden Kale – Tavas Tütün Üreticileri Birliği Başkan Yardımcısı Erkan Hayla, “Kale’de 7 bin ton, Tavas’ta 3 bin 500 ton, Beyağaç’ta 2 bin ton, Acıpayam, Çameli ve Serinhisar’da toplam 5 bin ton, Bozkurt, Buldan ve Güney’de 700 ton, Bekilli’de 300 ton, Gözler’de 200 ton tütün olmak üzere Denizli’de 20 bin ton tütün üretiliyor. Tütün üreticisi perişan hale geldi. Üretici gübre alacak parayı bulamıyor. İlaç alacak parayı bulamıyor ve en önemlisi tarla kiralarını ödeyemiyor. Firmalar eğer avansı vermezse tüm üreticilerimiz buradan sesleniyoruz, sözleşmelerinizi geri alın. Ben birkaç tane başka şirketlerle görüştüm. Eğer avans almadan çiftçi üretim yapacaksa buradan tüm üreticilere, söz veriyorum, hemen bir kooperatif Kurarak kasım ayında tütünün kilosunu 350 TL fiyatla alım yapacağım” dedi.
“10 yıl sonra tütün üretecek üretici kalmayacak”
Her yıl aynı sorunu tekrar tekrar avans sorunun yaşandığını belirten Beyağaç Belediye Başkanı Sezayi Pütün ise “Dünya sektöründeki üç firma ve Türkiye’de ki 7 taşeron firması bilsinlerki 10 yıl sonra tütün üretecek çiftçi bulamayacaklar. Yani zaten Türkiye’de çiftçi ortalama yaşı 60’a çıktı. Yani bu vaziyette davranmakla 10 yıl sonra hiçbir üretici bulamayacaklarının altını çizerek söylüyorum. Tütün sadece bir bitki değil yani çiftçinin düğününe yaptığı geçimini sağladığı yani her türlü umudunu bağladığı bir bitki bizde. Yani tapuda dediğim gibi inşallah bizim sesimizi kulak verilen en azından daha önceki yıllarda olduğu gibi avanslarını yine düzenli olarak veriler. Bizde düzenli olarak teslim ederiz tek temennim bu yani buradan ben aynı zamanda hükumete de çağrımdır. Yani tütün üreticilerini destek olunması eğer çiftçi üretmezsem dünyanın aç kalacağı herkesin gözünün önünde, herkesin aklında bulunmasını bir kez daha sizlerin huzurunda bu uyarı yapmak zorundayım” ifadelerini kullandı.
