Avrupa Birliği (AB), Rusya’nın Avrupa’daki 210 milyar Euro’yu bulan varlıklarını süresiz dondurma kararı aldı.
Avrupa Birliği üyesi ülkeler, Rusya Merkez Bankası’nın Avrupa’da yaklaşık 210 milyar Euro tutarındaki varlıklarını dondurmaya devam etmek üzere her 6 ayda bir karar almak yerine süresiz olarak dondurma kararı aldı. AB’nin dondurulmuş Rus varlıklarını Ukrayna’nın finansmanı için kullanmasının önünü açan kararın oy birliği yerine çoğunluk oyu sistemiyle kabul edilmesi, Macaristan’ın tepkisine neden oldu. Rusya Merkez Bankası da AB’nin dondurulmuş Rus varlıklarını kullanma planının “hukuka aykırı” olduğu iddiasıyla menfaatlerini korumak için tüm araçlara başvurma hakkını saklı tuttuğunu açıkladı. Banka, Avrupa’da dondurulan varlıkların 185 milyar Euro’luk kısmını elinde bulunduran Brüksel merkezli Euroclear aleyhine Moskova’da bir dava açıldığını da belirtti.
Ukrayna için kullanılması hedefleniyor
Tartışmalı karar, dondurulmuş Rus varlıklarının önemli bir kısmının Brüksel’deki Euroclear adlı finansal kuruluşta tutuluyor olması nedeniyle siyasi ve hukuki risklerle karşı karşıya olan Belçika’yı AB’nin Ukrayna’ya tazminat kredisi sağlama planını desteklemeye ikna etmeyi amaçlıyor. Ukrayna’nın 2026 ve 2027 yıllarındaki bütçe ihtiyaçlarının karşılanması için kullanılacak tazminat kredisi planı, Ukrayna’nın bu krediyi ancak Rusya’nın savaş tazminatları ödemesi halinde geri ödemesini öngörüyor ve bu da krediyi fiilen savaş tazminatını, Ukrayna’ya önden avans olarak sunan bir hibe niteliğine dönüştürüyor.
“Rusya’nın katlanmak zorunda kalacağı maliyetler artmaya devam edecek”
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen kararı memnuniyetle karşıladıklarını ifade ederek, “Bu kararla Rusya’ya güçlü bir mesaj gönderiyoruz. Bu acımasız saldırganlık savaşı sürdüğü müddetçe Rusya’nın katlanmak zorunda kalacağı maliyetler artmaya devam edecek” dedi. Sosyal medya üzerinden yayımladığı açıklamada Von der Leyen, “Bu aynı zamanda Ukrayna’ya verilen güçlü bir mesajdır. Cesur komşumuzun hem savaş alanında hem de müzakere masasında daha da güçlü olmasını sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.
AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ise Ekim ayındaki Avrupa Konseyi toplantısında Rus varlıklarının Rusya savaş tazminatı ödeyene kadar dondurulmasını taahhüt ettiklerini ve bugün de bu taahhüdü yerine getirdiklerini söyledi. Costa, “Bir sonraki adım, Ukrayna’nın 2026-2027 dönemine ilişkin finansal ihtiyaçlarının güvence altına alınması” ifadelerine yer verdi.
“Dönüm noktası niteliğinde bir adım”
Ukrayna Başbakanı Yulia Svyrydenko da sosyal medyadan yaptığı açıklamada, AB’nin Rus varlıklarını süresiz dondurma kararını “adalet ve hesap verebilirlik yönünde atılmış dönüm noktası niteliğinde bir adım” olarak nitelendirdi. Svyrydenko, “Bu karar, tazminat kredisi mekanizmasının temelini güçlendiriyor ve bizi Rusya’nın işlediği suçlar ve yol açtığı yıkımın bedelini ödediği bir geleceğe daha da yaklaştırıyor” ifadelerini kullandı.
Macaristan’dan tepki
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Rus varlıklarının süresiz dondurulmasına ilişkin kritik kararın her ülkenin onayını gerektiren oy birliği metodu ile değil, 27 AB üyesi ülkeden en az 15’i ve birlik nüfusunun yüzde 65’ini temsil eden çoğunluğun oyu ile alınmasının Avrupa Birliği için tamiri mümkün olmayan bir zarara neden olacağını söyledi. Macar lider, Macaristan’ın “hukukun üstünlüğünü yeniden tesis etmek için elinden gelen her şeyi yapacağını” vurguladı.
AB Liderler Zirvesi 18 Aralık’ta
AB üyesi ülkelerin liderleri, tazminat kredisine ilişkin ayrıntıları 18 Aralık’ta gerçekleştirilecek AB Liderler Zirvesi’nde detaylı olarak ele almayı planlıyor.
Liderler, zirveden Ukrayna’nın önümüzdeki 2 yıl boyunca finanse edilmesi konusunda karar almadan ayrılmamayı taahhüt etmişti. Liderler, Moskova’nın dondurulmuş Rus varlıkları konusundaki hukuk mücadelesini kazanması durumunda Belçika’nın mali yükü tek başına üstlenmek zorunda kalmayacağına dair garantiler de dahil olmak üzere krediye ilişkin anlaşmazlıkları çözmeye çalışacak.
